Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1993, Blaðsíða 53

Náttúrufræðingurinn - 1993, Blaðsíða 53
Ekki eru til niðurstöður urn mánaðar- legan vöxt hörpudisks við Island en áætlaður ársvöxtur er 8-10 mm upp að 7 ára aldri en þá dregur verulega úr vextinum (Hrafnkell Eiríksson 1986). Þegar borinn er saman vöxtur hörpudisks í náttúrulegu umhverfi í Breiðafirði (20-50 m dýpi) og í eldi á sama stað kemur í ljós að fyrsta árið er vöxturinn sambærilegur, þ.e.a.s. um það bil 10 mm. Skýringin er sennilega sú að í náttúrunni setjast lirfurnar á þráðlaga þörunga við botn en í ræktuninni settust þær í safnara í 2,5-10 m fjarlægð frá botni og hafa vaxtarskilyrði sennilega verið mjög svipuð á þessum slóðum. Annað og þriðja árið í eldinu, þegar dýrin voru komin í búr á 6-8 m dýpi, kom fram verulegur nrunur á vexti í búrum og náttúrulegu umhverfi. Reikn- að er með að við nátlúrulegar að- stæður í Breiðafirði taki það hörpu- diskinn um það bil 5 ár að ná 4-5 cm hæð (Hrafnkell Eiríksson 1986), en þessari hæð höfðu dýrin náð eftir 3 ár í eldinu. Skýringin er sennilega sú að ofarlega í sjónum hefur hörpudiskurinn lengra vaxtartímabil ár hvert og orku- ríkari fæðu en á sjávarbotni þar sem fæðan er blanda af svifþörungum og líf- rænum og ólífrænum leifum. Hitastigið er einnig hærra ofar í sjónum, að minnsta kosti yfir sumartímann, og hærra hitastig getur flýtt vexti með aukinni líkamsstarfsemi, svo framarlega sem nægjanleg fæða er fyrir hendi. Út frá þessum niðurstöðum má ætla að það taki 4 ár að rækta hörpudisk frá lirfu upp í markaðsstærð (6-7 cm) í Breiðafirði. Þó að vaxtartími dýranna hafi verið styttur verulega er hann of langur sé tekið mið af þeim kostnaði sem fylgir því að hafa skeljarnar í búrum í sjó svo lengi. Arlega þarf að taka upp öll búr og hreinsa þau af ásætum, aðal- lega brúnþörungum, og grisja þarf skeljarnar. í Breiðafirði eru bestu hörpudisksmið landsins og valda því meðal annars hinir miklu straumar sem þar eru. Straumarnir valda mikilli blöndun og gefa þar með botnlægum skeljum möguleika á orku- ríkari fæðu en ella, þar sem hún berst niður til þeina úr efri lögum sjávar. Af sömu ástæðu er Breiðafjörður ekki kjörinn ræktunarslaður, þar sem straum- ar valda auðveldlega tjóni á útbúnaði og geta truflað vöxt dýranna í búrunum. Val á ræktunarstað er afar nrikilvægt og til að kanna til hlítar möguleika á arð- bæru hörpudiskeldi hérlendis verður að halda áfram leit að stað þar sem straumar eru ekki of miklir, skjól að finna fyrir vindi og veðrum og síðast en ekki síst verður að rannsaka hvaða dýpi er heppilegast fyrir búrin með tilliti lil dauðsfalla, vaxtar, fæðu, hitastigs og ásæta. ÞAKKIR Rannsóknasjóður ríkisins og Hafrann- sóknastofnun styrktu þessar rannsóknir. Sigurður Agústsson h/f, Pétur Agústsson og smábátaeigendur í Stykkishólmi veittu að- stoð við uppsetningu útbúnaðar og sýna- tökur. Höfundur l'ærir þessum aðilum bestu þakkir. Hrafnkeli Eiríkssyni, Sólmundi Einarssyni og öðrum starfsmönnum Haf- rannsóknastofnunar, sem höfundur hefur leitað til á rannsóknartímabilinu, eru einnig færðar bestu þakkir. Hrafnkell Eiríksson las handritið yfir og er honum einnig þakkað það. HEIMILDIR Bal, J.N. & J.W. Jones 1960. On the growth of brown trout of Llyn Tegid. Proc. Zool. Soc. London 134. 1-41. Broom, M.J. & J. Mason 1978. Growth and spawning in the pectinid Chlamys oper- cularis in relation to temperature and phy- toplankton concentration. Marine Biology 47. 277-285. Guðrún G. Þórarinsdóttir 1991. The Iceland scallop, Chlamys islandica (O.F. Múller) in Breidafjördur, west lceland. 1. Spat 163
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.