Samvinnan - 01.06.1927, Síða 47

S A M V I N N A N
125
Stórþingið skiptist í tvær deildir, Óðalsþingið, sem
svarar til neðri deildar og Lögþingið. I því á sæti fjórð-
ungur þingmanna, sem Stórþingið sjálft kýs þangað.
Það er regla að þingmenn verða að vera kosnir í því
kjördæmi, er þeir hafa atkvæðisrétt í. Þetta hefir valdið
því, að pólitísk áhrif höfuðborgarinnar eru minni í Noregi
en í flestum öðrum löndum.
Ráðherrar mega ekki sitja á þingi, sem fulltrúar fyr-
ir kjördæmi meðan þeir gegna embætti.
Flest mikilvæg frumvöi*p verður fyrst að leggja fyrir
Óðalsþingið. Allir þingmenn hafa rétt til þess að flytja
frumvörp, og nota hann óspart. Fj árlagafrumvörp og
flest stórmál eru þó flutt af stjórninni.
Þegar Óðalsþingið hefir samþykt frumvarp, er það
sent til Lögþingsins. Verði þingdeildirnar ekki sammála,
ganga þær í sameinað þing, og þarf tvo þriðju hluta at-
kvæða til þess að frumvarp verði samþykt. Ef eitthvert
mál hefir öflugan meiri hluta í Óðalsþinginu, getur það
altaf náð fram að ganga, þó Lögþingið sé á móti.
Meðferð mála í Stórþinginu er svipuð og á Alþingi. Þó
gætir nefndarstarfa þar meira, en þingfunda minna. Norð-
menn hafa neyðst til þess, að takmarka mikið rétt þing-
manna til ræðuhalda.
Konungsvaldið er svipað og á Englandi. Þó hefir
konungurinn aðeins frestandi neitunarvald eins og áður er
sagt. Hann velur ráðherrana. Helmingur þeirra verður að
tilheyra þjóðkirkjunni norsku. Valdsvið þeirra er sams-
konar og í öðrum þingræðislöndum, en á síðari árum er
Stórþingið að þrengja að þeim. Þó að hlutverk þingsins sé
aðeins að gefa lög, þá eru þó áhrif þess á framkvæmdar-
valdið mikil, og fara vaxandi.
Trúmáladeilur og tungumálabaráttan hafa sett nokk-
uð annan blæ á norsk stjórnmál en tíðkast víðasthvar
annarsstaðar.
Það verður ekki annað sagt en að þingstjómin norska
hafi fengið í ríkulegum mæli þá galla, sem fylgja þing-
stjórninni víðasthvar á meginlandi álfunnar. Réttur þing-