Samvinnan - 01.06.1927, Page 61

SAMVINNAN
139
ara þjóða, hefir sambúðin farið batnandi dag frá degi. Og
nú er svo komið, að menn viðurkenna, að hin andlegu og
viðskiftalegu bönd, er tengja Noreg og Svíþjóð saman,
hafi aldrei verið jafn trygg og sterk eins og nú.
ísland fylgdi Noregi í stjómmálafélagsskap við Dan-
mörku. En er til lengdar lét, minkuðu skifti Islendinga og
Norðmanna, en Danir urðu í verki „yfirþjóðin“ gagnvart
Islendingum, eins og Norðmönnum. Sú sambúð vekur ekki
gleðitilfinningu í hugum okkar íslendinga. Því lengur
sem hin dansk-íslenska stjórnmálastarfsemi stóð, því
meir hnignaði hag íslendinga, og því djúpsettari kala báru
þeir í hug sér til dönsku stjórnendanna og dönsku þjóðar-
innar yfirleitt.
Frá 1874 til 1918 var hið formlega vald Dana yfir ís-
Jandi sí-þverrandi. Að sama skapi rétti íslenska þjóðin
við, alveg hliðstætt því sem orðið hafði í Noregi frá 1814
til 1905, og að sama skapi minkaði óbeit íslendinga á
dönsku þjóðinni. Og síðan 1918 hefir lítið borið á árekstr-
um milli Dana og íslendinga. í stað sífeldra illinda og
hnútukasta, sem áður voru tíð í blöðum beggja þjóðanna,
hefir komið friður, að minsta kosti um stundarsakir, og
vaxandi vingjarnleg skifti milli þessara þjóða. Deiluefni
kunna að vísu að vera enn til, þótt ekki hafi á reynt í
bili, en það eru einmitt leyfar frá yfirdrotnunartíma
stærn þjóðarinnar. Og lausnin þar er vitanlega sú hin
sama og reynd hefir verið, að slíta óeðlilega fjötra milli
þjóða, skapa vaxtarskilyrði fyrir frjálsa samvinnu.
Aðeins ein þjóð er nú til á Norðurlöndum, sem ekki
hefir frjáls forráð sinna mála. Það er líka minsta þjóðin,
Færeyingar. Þar er enn sama sagan sögð, eins og íslend-
ir.gar og Norðmenn hafa fyrrum haft að segja frá stjórn-
málasamvinnu við sterkari þjóð. Það er mannfæðin ein í
Færeyjum, en ekki viljaleysi ,sem veldur því, að eyjar-
skeggjar hafa ekki, meir en orðið er, skorið á stjórnmála-
strengi þá er tengja eyjamar við Danmörku.
Hver er þá niðurstaðan, þegar litið er yfir reynslu
Norðurlandaþjóðanna ?