Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.06.1966, Qupperneq 121

Andvari - 01.06.1966, Qupperneq 121
KRISTMANN GUÐMUNDSSON: Norska skáldið Meðal stórskálda Noregs er eitt, sem aldrei hefur hlotið almenningshylli í land- inu sjálfu og er nálega óþckkt utan þess. Það er Hans E. Kinck. Hann var einna þjóðræknastur norska rithöfunda, en gagn- rýndi jafnframt samtíð sína mjög harðlega og lýsti alveg miskunnarlaust vanköntum, er hann taldi hana hafa. En stíll hans var einatt hrjúfur, og frásagnargáfan ekki að skapi almennings; umhverfislýsingarnar aftur á móti oftast meistaralegar, og við- horf persónanna til umhverfisins með ágætum. Hin stærri verk hans mega flest teljast þung í vöfum og erfið aflestrar venjulegum lesanda, en smásögurnar for- láta vel gerðar, og hafa ýmsir merkustu gagnrýnendur talið hann mestan meistara þeirrar bókmenntagreinar í Noregi. Hans E. Kinck fæddist í Öksfjord í Finnmörku 11. október 1865. Föðurkyn hans var gömul embættismannaætt, sem talin er upprunnin í Skotlandi. Voru það mestmegnis prestar, læknar, kennarar og hershöfðingjar, en hneigðust margir að listrænni sköpun. Faðir hans t. d. var ágætur málari, enda þótt hann þætti einn- ig góður læknir. Móðurkyn skáldsins var 'bændur á 'Hringaríki, glaðsinna menn og gæddir miklu skopskyni. Það er augljóst af lestri rita Kincks, að hann hefur stuðzt mjög við æskuminn- ingar sínar, er hann vann að samningu skáldverka. Faðir hans var héraðslæknir og gegndi starfi víðs vegar um landið: í Finnmörku, Namdal, Setesdal og Harð- angri. Kynntist því Hans litli snemma Hans E. Kinck fólki þessara landshluta, lærði mállýzkur þess til fullnustu, þjóðsögur, kvæði og sagnir er gengu manna á meðal, og tók þátt í daglegu lífi nágrannana, gleðskap og veizluhöldum. Síðar í lífinu átti hann oft eftir að halda því fram, að barnið væri raunverulega faðir hins fullorðna manns, og hvað honum sjálfum viðvíkur, má það til sanns vegar færa. Verk hans öll eru fjarska myndrík. Hafa margir gagnrýnendur jafnvel talið það aðalstyrk þeirra. Hann ólst upp í náttúrunni og með fólki, sem stóð henni nærri, ekki einungis bændum og búaliði, heldur einnig föður sínum, er var náttúruskoðari mikill og næmur fyrir áhrifum hennar. Gætir þess í nálega öllum verkum hans smáum sem stórum. Fesandinn heyrir þar einatt þyt golunnar í laufi og lyng- mó, sér sólblikið á lygnum firði og storm- öldurnar, er stefna inn frá hafinu, bláma fjarlægra fjalla, litaskipti árstíðanna, rökkur dimmra skóga. En náttúran á fleira í fórum sínum en blíðu og þokka; höggormurinn leynist undir sprekum og steinum, og hann á til að bíta. Ein af bókum Kincks heitir einmitt „Höggorm- urinn"; og þetta leiða kvikindi verður hon- um táknmynd hinna illu hvata í mann- eðlinu. Kinck var „nasjonalromantikcr" í róttækasta skilningi þess orðs. Þjóðarsálin var honum leyndardómsfullur veruleiki, af guðdómlegum uppruna, og — eins og guðseðlið — óskiljanlegt skynseminni einni saman og varð aðeins skynjuð með
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.