Andvari - 01.01.1958, Page 15

andvaiu
Guðmundur Hannesson prófessor
11
Það sé gott að hafa góð sjúkrahús, en meira sé urn það vert að
hafa duglega og vel færa lækna. Duglegur læknir hefir ávallt
einhver ráð með að skapa sér það umhverfi, sem hann þarf til
þess að gera það sem hann álítur nauðsynlegt. Flestir læknar
myndu taka undir það með honurn, að þeir vildu heldur láta
fullfæran skurðlækni gera aðgerð á sér með hníf og sáratöng í
lélegu húsnæði, heldur en meðalskussa í fínasta sjúkrahúsi, um-
kringdan fínustu verkfærum.
Þegar Guðmundur Idannesson byrjar að vinna á Akureyri,
var öld skurðlækninganna að hyrja. Menn höfðu lært að hægja
bakteríunum frá með því að hafa allt dauðhreinsað við aðgerð-
ina og nú voru nrenn ekki lengur hræddir við að gera holskurði
vegna hættunnar á lífhimnubólgu, sem áður hafði ávallt vofað
yfir. Menn voru nýlega farnir að læra, að rnargt, sem áður
hafði gengið undir nafninu garnaflækja, var í rauninni botn-
kmgahólga, og að það var tiltölulega vandalítið verk að skera
botnlangann í burtu.
A þessum tímum var sullaveikin mjög útbreidd hér á landi.
Er sennilegt, að allt að því þriðji hver fullorðinn maður og kona
hafi gengið með sull í lifrinni á þessum tímum. Hjá mörgum
urðu sullirnir stórir og fyrirferðarmiklir, svo að kviðurinn gekk
ut, og hjá sumum gengu sullirnir upp úr þind og upp í lungu.
Voru margir illa haldnir og marga leiddi sjúkdómur þessi til
dauða. Erfitt var að lækna sjúkdóminn, og meðan menn þorðu
ckki að ráðast í meiri háttar holskurði, rnátti heita, að engin
lækning væri til, sem dygði við sjúkdómnum. Guðmundur
Hannesson fékk marga slíka sjúklinga og var ótrauður að skera
þá upp. En það gat verið rnikið vandaverk, og átti Guðmundur
Magnússon forustuna um að taka upp þá aðferð, sem bezt
reyndist til þess að fjarlægja lifrarsulli. Oft voru sullirnir
grafnir og þurfti þá rnikla nákvæmni til þess að gæta þess, að
ekki færi gröftur úr þeim út í kviðarholið og ylli banvænni líf-
himnubólgu.
A þeirn tíma var aðcins lítið sjúkraskýli á Akureyri með ör-