Andvari - 01.01.1951, Side 19

ANDVARI
Guðmundur Finnbogason
15
lenzkrar tungu, og dvaldist okkur við það fyrirbrigði, að sumar
íslenzkar sagnir stýra ýrnist þolfalli eða þágufalli eftir mismun-
andi merkingu. Man ég, að menntamaðurinn sjötugi brá á leik
sem ungviði, og brátt gleymdum við stund og stað. Eitt sinn
sluppum við nauðulega frá bifreið mikilli, sem kom úr einni
hliðargötunni, og veifaði Guðmundur hendi á eftir reiðinni og
mælti:
„Þar lá nú við, að íslenzkur andi stýrði til árekstrar við er-
lenda tækni, en slapp þó, og svo mun löngum verða.“
Nokkrum dögum fyrir lát Guðmundar fór ég úr Reykjavík
vestur á land. Eg kom til hans, áður en ég fór. Ræddi hann þá
af mikilli alvöru og heitri tilhlökkun um ýmis störf, er hann
hugðist taka sér fyrir hendur, og hann drap við mig á ritgerð
þá um Einar Benediktsson, sem hann hafði lokið við og var
prentuð að honum látnum. Sem oftar á þessum tímum ógnar
og eyðileggingar barst talið að framtíð íslenzku þjóðarinnar og
rnenningarinnar í veröldinni. Þess þarf ekki að geta, að slíkur
niaður sem Guðmundur Finnbogason hafi haft þungar áhyggjur
af þeim hörmulegu ávöxtum mannlegra vitsmuna, snilli og mátt-
ar, sem fram komu á styrjaldarárunum, en í engu hafði haggazt
trú hans á sigur menningar og mannúðar og á glæsilega fram-
dð íslenzku þjóðarinnar. Seint að kvöldi 17. júlí kom ég aftur
til Reykjavíkur. Morguninn eftir frétti ég, að Guðmundur hefði
orðið bráðkvaddur daginn áður norður á Sauðárkróki. Fregnin
orkaði ekki á mig eins og þama hefði látizt aldraður maður, sem
hefði þegar unnið sitt ævistarf. Mér fannst, sem þama hefði
horfið sýnum maður í blórna lífsins, maður, sem átt hefði eftir
að leysa af hendi heillastarf í þágu íslenzkra mennta og menn-
rngar, ef honunr hefði auðnazt að lifa um nokkurt árabil. Og
SV0 mun fleirum hafa farið við andlátsfregn Guðmundar Finn-
hogasonar.
egar minnzt á allar þær stærstu og merkustu af
bókum Guðmundar, en auk þeirra skrifaði hann
urmul greina í tímarit og blöð — einkum um sálarfræði og
2
Ég hef þ
É'unisömdum