Vikan - 07.12.1967, Page 43

úr um hvor betur endist, upp-
haflega gerðin eða sú betrum-
bætta.
— Ertu ekki oft í miklum vafa
um, hverju á að breyta og hverju
ekki?
— Sé maður í vafa, hreyfir
maður ekki við neinu.
— Hafa danskir rithöfundar
ekki haft mikil áhrif á þig?
— Ekki að ráði — það ég til
veit. Ég fór snemma eigin leið-
ir. Efni mitt enda annað en
þeirra. En auðvitað kynntist ég
dönskum rithöfundum allvel og
ýmsir þeirra urðu góðir vinir
mínir. Við Johannes V. Jensen
fengum með okkur ýmsa ágæta
menn eins og Tom Kristensen,
Ludvig Holstein og Thöger Lar-
sen, og þýddum þó nokkrar
íslendingasögur á dönsku. Jen-
sen þýddi Eglu, Holstein Njálu,
ég Grettlu o.s.frv. Myndskreyt-
ingarnar annaðist Johannes
Larsen, fágætur og ágætur
maður. Hann var tvö sumur hér
heima og teiknaði sögustaðina,
og tel ég þær myndir einhverj-
ar þær beztu, sem af þeim stöð-
um hafa verið gerðar. Ég reyndi
talsvert til að fá íslenzk yfir-
völd til að sýna Larsen einhvern
sóma, en það vildi ekki takast,
og ég get ef til vill sjálfum
mér um kennt, að fara ekki
beinustu leið. En það hefði þó
mátt bjóða honum að halda hér
sýningu. Mér finnst sárgræti-
legt að fslendingar skuli ekki
hafa eignast myndir hans, eink-
um þar sem þær — að því er
ég bezt veit — voru okkur ætl-
aðar. Nú er það ef til vill um
seinan.
— Áttirðu ekki stöðugu gengi
að fagna meðal Dana, eftir að
Borgarættin kom út?
— Nei, svo einfalt var það nú
ekki. Leikur að stráum átti ekki
upp á háborðið hjá þeim. Um
Skip heiðríkjunnar gegndi öðru
máli. Fjallkirkjan hefur annars
aldrei notið sín þar í landi. Ann-
ars lá við að Gyldendal hætti við
Sögu Borgarættarinnar vegna
undirtekta þeirra, sem fyrsta
bindið, Ormarr Örygsson fékk.
Síðar varð Borgarættin einhver
mesta sölubókin af bókum mín-
um úti í heimi. Sú sem víðast
hefur farið er þó Aðventa.
— Þú er einn af þeim íslenzku
höfundum, sem þýddur hefur
verið á flest erlend mál. Mig
minnir meira að segja að Svart-
fugl hafi komið sem neðanmáls-
saga í eistnesku blaði, einhvern-
tíma skömmu fyrir stríðið.
— Jú, og Borgarættin hefur
verið þýdd á grænlenzku. Það
var Gestur eineygði, sem reið
baggamuninn. Fyrsta heildarút-
gáfan kom út árið 1915 og hef-
ur verið endurprentuð þó nokkr-
um sinnum.
— Fylgdi ekki oft mikið sál-
arstríð þessum áruin, meðan tví-
sýnt var hvernig gengi þitt sem
rithöfundar yrði?
— Sálarstríð? segir Gunnar
og hlær. — Ég held að stríðið
hafi fremur verið líkamlegt.
Maður svalt stundum hálfu
hungri.
— Þykir þér sérstaklega vænt
um einhverja af bókum þínum,
umfram aðrar?
— Ekki er því að neita, að
mér er fremur vel við sumar
þeirra, þar á meðal Brimhendu
og Vikivaka, sem fáir sinna.
— Datt þér aldrei í hug að
verða eitthvað annað en rit-
höfundur?
— Nei. Og Gunnar hlær hjart-
anlega að slíkri fjarstæðu. —
Nema hvað ég var um hríð að
hugsa um að reyna að hafa ofan
af fyrir mér sem garðyrkju-
maður. Því starfi fylgir sá kost-
ur, að maður þarf ekki að standa
í að drepa.
— Þú hefur átt fallega garða
úti.
— Já, hérna sérðu myndina
af einum þeirra. Gunnar bendir
á stórt málverk eftir son sinn,
sem hangir á veggnum til hlið-
ar við okkur. — Það var konan
mín, sem hafði veg og vanda af
görðunum. Hún er fædd með
„en grön finger“, eins og Danir
segja; það verður allt að gróðri
í kringum hana. — Mér verður
litið til suðurveggs stofunnar,
sem er að mestu gluggi. Hann
er allur þakinn einskonar neti
úr vafningsviði, sem einhvern-
veginn gerir að verkum að stof-
an virðist samlagast mátulega
sterkri góðviðrisbirtunni úti;
það er ekki sól. Ég segi:
— Þú ert viðkvæmur gagnvart
lífi.
— Ég hef drepið fiska og
VIKAN-JÓLABLAÐ 43