Menntamál - 01.10.1950, Qupperneq 10

152
MENNTAMÁL
hljóð, er einfaldlega sú, aS í fornmáli var framburður sér-
hljóðsins í öllum þessum orðum hinn sami. Einnig mætti
taka sem dæmi um þetta atriði, að nn í einn og inn eru
ekki tákn hins sama, og mörg fleiri dæmi mætti taka um
sama fyrirbrigði.
Um síðara atriðið má einnig taka mörg dæmi. Greinileg-
ast er, ef til vill, að y og i tákna nú langoftast sama hljóðið.
Einnig mætti geta þess, að j er stundum táknað með g, t.
d. í stigi og á (þ. e. aú) með a, t. d. í rangur.
Af þessum fáu dæmum, sem að vísu eru að vissu leyti val-
in af handahófi, ætti að vera fullljóst, að nútíðarstafsetn-
ing er að verulegu leyti ekki miðuð við framburð nútíðar-
máls, eins og áður er sagt, heldur er uyyruninn aðalsjónar-
miðið. En hvað merkir uppruni í þessu sambandi. Því er
fljótsvarað. Með uppruna er hér átt við framburð málsins
á eldra stigi, þ. e. um þær mundir, er ritöld hófst á íslandi.
Af því, sem ég hef sagt að framan, ætti að vera greini-
legt, að í stafsetningarmálunum togast á tvö sjónarmið að-
allega, framburðarsjónarmið og upprunasjónarmið. Ég er
þeirrar skoðunar, að bæði þessi sjónarmið hafi nokkuð til
síns máls og reyna verði að samhæfa þau nokkuð. Tíðar
breytingar á stafsetningu eru ólán, en hins vegar er ekki
heldur gott, að jafnvægið milli ofangreindra sjónarmiða
raskist. Ég er og hef lengi verið þeirrar skoðunar, að bil-
ið milli framburðar og stafsetningar sé orðið of mikið. Ég
hygg, að síðasta breyting á stafsetningunni hafi gengið í
ranga átt. Um þær mundir, sem sú breyting gekk í gildi, átti
að vísu að breyta stafsetningunni, en breytingin átti aðeins
að ganga í þveröfuga átt, þ. e. hún átti að minnka þetta
bil, sem þá þegar var orðið gífurlegt, en auðvitað keyrði
um þverbak, þegar henni var komið á.
Af þessu ætti að vera skýrt, að ég er þeirrar skoðunar,
að brýna nauðsyn beri til í náinni framtíð að leiðrétta
stafsetninguna, ef svo mætti að orði kveða. En ég ætla
ekki hér að gera neinar tillögur til breytinga, en vil aðeins