Jólablað félagsins Stjarnan í austri. - 24.12.1920, Side 77
menskan, sem meistararnir líta fyrst og fremst á, er þeir svipast
eftir lærisveinum meðal manna nú á tímum, — hjörtu, sem eins og
lýsa af ósérplægnum kærleika mitt í sjálfselskumyrkri mannanna.
Hver slík sál varpar ljóma frá sér, eins og ljós, er lýsir út í nátt-
myrkrið, og meistaranum getur því ekki dulist, að þar á hann til-
vonandi lærisvein.
Þetta er fyrsta stigið, það er ofur einfalt og óbrotið, en það
veitir sanit mörgum ærið erfitt að komast á það. En það er eng-
inn annar hlutur, sem getur komið í stað þessarar afstöðu til lífs-
ins, ef menn vilja leggja inn á veginn. Þegar maðurinn hefir öðl-
ast svo mikið kærleiksþrek, að hann er fær um að afsala sér öllu
fyrir heilagt málefni, vekur hann ósjálfrátt eftirtekt meistaranna á
sér. Og úr því fær hann með einhverjum hætti að vita í hverju
næsta stigið er fólgið — stigið, sem kallað hefir verið hreinsunar-
skeiðið í kristnum fræðum og reynsluskeiðið í austrænu trúar-
brögðunum.
Vér viljum hér eftir snúa oss alveg að hinum austrænu lýsingum
af veginum. Þær eru skýrastar og skilmerkilegastar, sökum þess
að trúin og vísindin hafa aldrei sagt í sundur með sér í Austur-
löndum eins og á Vesturlöndum. Þess vegna hafa hin andlegu
vísindi þar eystra miklu meiri nákvæmni til að bera en vér finnum
í andleguni vísindum Vesturlanda.
1. Dómgreind. Hvers konar eðliskosti þurfa menn að hafa, eftir
hinum austrænu kenningum, til þess að geta gengið veginn og
orðið færir um að ná vígslustigunum ? Þeir verða fyrst og fremst að
hafa glætt hjá sér dómgreind, þann eðliskostinn, sem gerir þeim
fært að sjá, hver munur er á hinu eilífa og stundlega, á veruleik-
anum og blekkingunni, á hinu andlega og hinu veraldlega — bæði
hið innra með sjálfum sér og öðrurn. Og þegar þeir hafa einu sinni
komið auga á þetta, hafa öðlast hina sönnu dómgreind, verða þeir
að láta úrskurð hennar ráða kjöri sínu í lífinu. Vér verðum að láta
75
L