Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1929, Blaðsíða 8

IÐUNN
Dularfull fyrirbrigði í fornritum vorum.
Erindi eftir Einav H. Kvaran.
Hverjum manni, sem nokkura þekking hefii á forn-
rifum vorum, er kunnugt um það, að þar úir og grúir
af dularfullum fyrirbrigðum. Hvort sem vér lítum í Sæ-
mundareddu eða Islendingasögur eða Heimskringlu eða
Fornmannasögurnar eða Biskupasögurnar, þá verður
þetta fyrir oss. Vfirleitt er óhætt að segja, svo að ekki
sé lengra farið að sinni, að fornritahöfundar vorir hafi
trúað ýmsum dularfullum fyrirbrigðum.
Hingað til hefir ekki, mér vitanlega, verið gerð nein
tilraun til þess að rita um þessi fyrirbrigði í ljósi þeirrar
þekkingar, sem fengist hefir með sálarrannsóknunum.
Eins og þið getið nærri, ætla eg mér ekki að gera því
máli full skil í kvöld. Til þess getur ekki enzt ein klukku-
stund. En mig langar til að rabba dálítið við ykkur um
þessi efni. Það kann að verða bendingar til þeirra, sem
eru þeim ekki kunnugir, og eins að gefa tilefni til frek-
ari umræðna.
Tæplega þarf að taka það fram, að eg ætla ekki að
kveða upp neinn dóm um það, hvað hafi í raun og veru
gerst af þeim dularfullum fyrirbrigðum, sem fornrit vor
skýra frá. Vér eigum engan kost á að geta vitað það.
Sumar frásagnirnar eru vitanlega beinlínis skáldskapur.
Aðrar virðast litaðar af þeim hugmyndum, sem ríktu,
þegar sögurnar voru ritaðar, þó að bak við þær kunm
að hafa verið einhverjir dularfullir viðburðir. Vér getum
ekki komist lengra, en ef vér gætum að einhverju leyti