Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1929, Síða 44

366
Upton Sinclair
IDUNN
tala um Upton Sinclair eins og gamian góðkunningja
íslenzkra lesenda í línum þeim, sem ég sendi yður hér
ásamt ljósmynd hans. —
2.
Ef til vill er hinn hvíti maður, eins og hann mótast
og þjálfast undir áhrifum hins ríkjandi verzlunarskipulags
á Vesturlöndum, hin ömurlegasta manntegund, sem sög-
ur fara af á jarðríki. Undir þessu skipulagi hefir þroski
mannsins sem vitsmunaveru numið staðar í dýrkun hins
ólífræna, og um leið og líf hans hefir alt verið gert að
markmiðslausri æfingu í viðskiftaherbrögðum, hefir hið
meðfædda kapp hans eftir æðri gildum hlotið óverulegar
hillingar að takmarki, — steina fyrir brauð. En líf eða
æfiform, sem gerir viðskiftaherbrögð að aðalkjarna og
takmarki í sjálfu sér, liggur út úr stefnu við hlutverk
mannsins sem tegundar, ekki aðeins siðfræðilega séð,
heldur einnig í líffræðilegu og sálfræðilegu tilliti. Verzl-
unarskipulagið dregur manninn niður í gróðafíkinn selj'
anda, sem hefir ekki framar neiit takmark tilveru sinnar
annað en það að eignast peninga og óverulegt glingur.
011 fyrirbrigði mannlegrar tilveru eru gerð að spursmáli
um kaupgetu og gjaldþol. Gleypigangurinn er í senn
gerður að boðorði, fyrirheiti og takmarki. Sá, sem getur
ginið yfir mestu, er mestur í heimi. Sá, sem er mestur
í heimi, ræður yfir fleiri mörkuðum, þingum, bönkum,
kauphöllum og stórsölufyrirtækjum en aðrir menn, getur
keypt sér ótakmörkuð firnindi af allskonar skrani og
látið fleiri þúsundir af undirlaunuðum, heilsulausum og
mentunarsnauðum þrælum stjana undir sér en aðrir
menn. Sjálfur verður ekki gleyparinn í einu né neinu
virðulegri vera gagnvart alheiminum eftir en áður, ef