Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1929, Blaðsíða 13

IÐUNN
Dularfull fyrirbrigði í fornritum vorum.
335
hjá öllum þjóðum komið fram sú staðhæfing, að harmur
-eftirlifandi ástuina hafi áhrif inn í annan heim og valdi
þeim örðugleikum, sem sárt eru syrgðir.
Hamfarirnar eru eitt af þeim dularfullu fyrirbrigðum,
sem getið er um í fornritum vorum. Frá frægustu ham-
förum er sagt í ekki ómerkara riti en sjálfri Heims-
kringlu Snorra Sturlusonar. Haraldur Gormsson Dana-
konungur ætlaði að fara herferð til íslands og »hefna
níðs þess, er allir Islendingar höfðu hann níddan.
Þat var í lögum haft á íslandi, at yrkja skyldi um
Danakonung níðvísu fyrir nef hvert, er á var landinu«,
segir Snorri. Danir höfðu beitt ofbeldi og yfirgangi við
íslenzkt skip, sem strandað hafði við Danmörk, og Is-
lendingar hafa ekki séð sér færi á að ná sér niðri á
Dönum með öðrum hætti en yrkja um þá. Og Dana-
konungur er svo reiður út af þessum kveðskap, að hann
ætlar að halda liði hingað til lands. En áður en hann
leggur af stað í þessa herferð, bauð hann »kungum
manni at fara í hamförum til íslands ok freista, hvat
hann kynni segja honum; sá fór í hvalslíki*. En hann
kemst aldrei að landinu fyrir landvættum, hvar sem
hann leitar fyrir sér, og fer hann þó kringum landið.
Fjöll öll og hólar voru full af landvættum, sumt stórt,
en sumt smátt. Úr Vopnafirði kom dreki mikill, og
íylgdu honum margir ormar, pöddur og eðlur, og blésu
eitri á hann. Úr Eyjafirði kom fugl svo mikill, að væng-
>mir tóku út fjöllin tveggja vegna, og fjöldi annara fugla
hæði stórir og smáir. Á Breiðafirði kom móti honum
9riðungur mikill, óð hann á sæinn út og tók að gella
ógurlega; fjöldi landvætta fylgdi honum. Og fyrir austan
Reykjanes kom móti honum bergrisi og hafði járnstaf í
kendi, og bar höfuð hærra en fjöllin, og margir aðrir
lótnar með honum. Snorri telur upp í þessu sambandi