Kirkjuritið - 01.04.1944, Blaðsíða 32

150 Sigurður Stefánsson: Apríl-Mái.
vissri kynslóð? Kemur oss t. d. í hug nokkurt það menningarlegt
fyrirbrigði nútímans í vísindum, listum, verklegum eða andleg-
um efnum, er eigi sé að meira eða minna leyti í tengslum við for-
tíðina? Enda þótt slíkt hafi e. t. v. fyrst nú orðið að áþreifan-
legum veruleika, er það ekki samt arfur hins li.ðna? Er ekki til
þess sáð af fyrri kynslóðum? Erum vér ekki raunar í einu og
öllu, stóru og smáu, að uppskera ávextina af iðju þeirra og striti?
Erum vér ekki sí og æ að ganga inn í vinnu þeirra, sem hafa
erfiðað, á svo margvíslegan hátt að njóta góðs af því, sem þeir
sáðu og oft lögðu svo mikið í sölurnar fyrir?
Ég býst við, að það orki vart tvímælis. Hér eru svo augljós
sannindi, að eigi þarf um að deila. Og fjarri fer því, að þau séu
yfirleitt viðurkennd, sem skyldi, eða eftir þeim farið í hvívetna.
Það sorglega er, að þeir, sem uppskera, gleyma stundum þeim,
sem að sáningunni unnu. Það er því miður staðreynd, sem víða
þekkist. Og í voru þjóðfélagi ekki síður en annarsstaðar, a. m. a.
til skamms tíma. Ég á ekki við það, að við yfir höfuð sýnum litla
eða enga rækt sögulegum minningum. Vér dáum „feðranna frægð“
og lítum með lotningu til þei.rra, sem um liðna tíð héldu vörð
um heiður ættjarðar vorrar og unnu dáðrík störf þjóð vorri til
nytja og blessunar. Vér mættum að vísu oft muna betur þau nöfn,
sem þannig ber af mestan ljóma. En vér eigum þau samt — mörg
þeirra — virðum þau og elskum.
Ég átti við hitt, að elzta kynslóðin í landinu, gamla fólkið, sem
tvímælalaust stendur oss þó næst af þeim, er á undan fóru, nýtur
ekki alltaf hjá oss maklegs þakklætis, fer ósjaldan á mis við laun,
sem vér alveg áreiðanlega skuldum þvi.
Fæst af þessu fólki á sér þau nöfn, sem lengi geymast. Þeir
eru ekki margir af hverri kynslóð, sem lifa sig inn í endurminn-
ing þess komanda fyrir unnin störf og drýgðar dáðir. Flestir bíða
þau örlög að gleymast með öllu næstum jafnskjótt og þeir hverfa
frá starfi, nema þegar bezt lætur, að nánustu vinir muna þá.
En inn í vinnu þessara manna erum vér samt gengin, vér, sem
enn erum að þiggja af lífinu svo margvíslegar gjafir, erum að
njóta þess að vera til. Hagsæld vor og hamingja byggist í svo
mörgu tilliti á því, sem þeir hafa erfiðað, enda þótt það sé hvergi
skráð né tölum talið. Beint og óbeint eigum vér arðinn af striti
þeirra og stríði, fórnum þeirra og baráttu, uppskerum það, sem
vér ekki höfum unnið að — heldur þeir. Og þetta eru eins mikil
sannindi fyrir því, þó að oss kunni e. t. v. að finnast meir til
um ýmislegt, sem vor eigin kynslóð, sú, sem enn er í fullu fjöri, hef-
ur afrekað, heldur en hin fyrri og kannske nokkur önnur. Hafi
oss tekizt að komast spori lengra í einhverju, var það vegna þess,