Nýjar kvöldvökur - 01.01.1948, Blaðsíða 18

8
ÚR MINNINGUM E. J. BREIÐFJÖRÐS
N. Kv.
'þá sú hugsun, að verið væri að flytja lík
norðan úr Saurbæ, svo að eg hljóp inn til
móður minnar og sagði henni frá þessu.
„Hvaða vitleysa er í þér, barn,“ svaraði
hún, en eg stóð á þessu fastara en fótunum
og rauk út aftur til þess að fá staðfestingu
fyrir þessari ímyndun minni. Þá sé eg karl-
mann og kvenmann koma ríðandi framan
dalinn; barst söngurinn frá þeim, og þau
þögnuðu, þegar þau nálguðust bæinn; þau
voru systkin, vina- og nágrannafólk okkar.
Þegar þau komu heim til okkar, sagði móðir
mín þeim, hvað eg hefði sagt um söng
þeirra, og þá var hlegið að mér. — Þetta varð
þó til þess, að eg fór að reyna að syngja sjálf-
ur á barnslega vísu ýmiss konar lagleysur
og reyndi að láta kletta og fjöll taka undir.
— Þótt þessi atvik séu í sjáfu sér Htilfjörleg,
segi eg frá þeim til að sýna, hvaða áhrif
mannslát og útfararsöngur höfðu á mig, scx
ára gamlan drenginn.
3. Umrenningar.
Foreldrar mínir bjuggu í tvíbýli, og í
þeirra heimili voru þau hjónin, börn þeirra
og Jengst af vinnukona, sem hét Guðbjörg
Árnadóttir, öldruð, hæglát og góð stúlka.
Hún var talsvert hagmælt, þótt Htið léti
hún á því bera. Hún átti þrjá bræður:
Bjarna, sem eitt sinn gaf út Ijóðakver, og
Jón, senr alltaf var nábúi foreldra minna,
gamansamur og kátur karl og hálfskrýtinn
í tali; þótti okkur vænt um hann, enda var
hann góðmenni. Þriðji bróðirinn var hinn
alþekkti umrenningur Helgi fróði, sent vai
spekingur að viti og vænsti maður, þótt
einkennilegur væri í siðum og háttum.
Hann kom iðulega til okkar og dvaldist þá
oft dögum saman; lá hann þá uppi í rúmi
með bækur sínar, sem hann bar með sér
hvertsem hannfór, því að aldrei lagði hann
hönd á nokkurt verk. Þótti mér oft ein-
kennilegt að sjá tilburði hans, þegar hann
las, þótt hvorki heyrði ég né skildi, hvað
hann var að fara með. Engin von var til
þess ,að eg, tíu ára drengurinn, skildi það,
sem hann las, enda heyrðnst vafla orðaskil,
en tilburðirnir eru mér enn minnisstæðir.
Stundum las hann svo hægt osr blíðleafa eins
og hann væri að hjala við barn, en þess á
milli þrumaði hann með hörku, og þegar
út yfir tók, glennti hann upp augun vonzku-
lega og henti bókinni langt frá sér, reis
upp, reri og neri sig góða stund þegjandi,
þangað til hann hafði jafnað sig; svo lagðist
hann út af, tók bókina aftur og fór að lesa.
Móðir mín var vön aðlesalnislesturáliverju
kvöldi á vetrum og fékk stundum nætur-
gesti til þess, en ekki var til neins að biðja
Helga að lesa í Péturs hugvekjum; sagði
hann, að í þeim lestrum væri ekki annað en
„snuður og smjaðursháttur úr Pétri.“
Annar umrenningur, sem til okkar kom
var Sölvi Helgason (Sólon Sókrates). Það
var seint um haust að áliðnum degi. Var
ég eitthvað að dunda úti við og vissi ekki
fyrr til en að mér vatt fasmikill maður með
pjönkur bak og fyrir. Ávarpaði hann mig
hranalega, án þess að heilsa eins og vanalegt
var, og spurði stuttlega: „Hvar er pabbi
þinn?“ Eg svaraði að hann væri þarna í
skemmunni, og íauk hann þá inn í hana
með pjönkurnar á bakinu. Fannst mér þetta
þjösnaskapur, varð hálf hræddur og hljóp
inn til móður minnar; sagði ég henni frá
gestinum, hljóp svo upp á loft til Helga
gamla, sem þá var staddurhjáokkur.ogsagði
eins við hann. Hann lá og las uppi í rúmi
að vanda, en þegar hann heyrði þetta, lagði
hann frá sér bókina upp á hillu, settist fram
á stokkinn og fór að róa; sýndist mér hann
þungbrýnn í meira lagi, en ekki sagði hann
neitt. Rétt í þeim svifum komu þeir gestur-
inn og faðir minn inn í bæjardyrnar; tók
gesturinn af sér pjönkurnar og kom svo upp
á loft. Ekki man ég, hvort hann hafði fyrir
því að kasta kveðju á fólkið, en við krakk-
arnir urðum dauðhrædd og þorðum ekki
að hreyfa okkur. Fékk ég bráðlega að vita,