Nýjar kvöldvökur - 01.01.1948, Qupperneq 70

N. Kv.
Bókmenntir.
I. BÆKUR FRA ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJU.
Hér verður getið í lieilcl allmargra a£ bók-
um þeim, er Ísaíoldarprentsmiðja hefur
gefið út nú undanfarið. En hún er enn sem
fyrri eitt a£ áthafnamestu útgáfufyrirtækj-
um landsins. Sumar þessara bóka eru frá
fyrra ári, en flestar hnfa komið út í ár.
Dalalíf, skáldsaga eftir Guðrúnu frd
Lundi. Síðara bindi þessarar miklu skáld-
sögu kom út rétt fyrir sk áramót. Er hún
þegar orðin meðal hinna lengstu íslenzkra
skáldsagna, og mun þó eitt bindi tnn ókorn-
ið. Sagan er rituð með allmiklum öðrum
hætti en nú tíðkast. Engar lieimspekilegar
hugleiðingar eru þar um orð og athafnir.
Ekki er sótzt eftir æsilegunr atburðum né
frásögnin skreytt málkækjum og orðaflúri.
Höf. leitast við að segja frá hinu daglega lífi
tveggja heimila í sveit, smáatvikum og striti
hins daglega líl's, gleði fólksins og sorgum,
draumum þess og dagfari .Við þetta verður
frásögnin að vísu nokkuð langdregin, en vel
kynnist lesandinn persónunum og lífinu í
dalnum, þar sem sagan gerist. Og þó að
sumar persónur sögunnar séu með nokkrum
ólíkindum, er frásögnin í heild raunsæ, og
ber glöggt vitni um athyglisgáfu liöf. og rit-
færni. í lok þessa bindis er enn óráðið um
örlög söguhetjanna, en væntanlega verður
sá Imútur leystur í næsta bindi. Eg er þess
fullviss að margir munu bíða þess með eft-
irvæntingu, því að sögupersónurnar eru les-
andanum liugþekkar og minnisstæðar.
Eldspýtur og tiluprjónar heitir smá-
sagnasafn eftir Ingólf Kristjánsson. Þetta
eru 12 stuttar sögur og er fyrsta sagnasafn
höf., en áður hefur hann gefið út dálítið
ljóðakver. Sögurnar eru ekki efnismiklar en
vel sagðar og sýna, að höf. kann bæði að
segja frá og veitir athygli lífinu í kringum
sig. Einhver bezta sagan er „Helvízkur
hrafninn", jen athyglisverðar eru líka sög-
tirnar: „Var þá ógæfa að stela“ og „Hljóð-
skraf hlutanna". Sagnakver þetta lætur lít-
ið yfir sér, en gefur ótvíræðar vonir um, að
hér sé efnilegur smásagnahöfundur á ferð-
inni.
Sögusafn Isafoldar heitir ritsafn, sem Isa-
fold er nú tekin að gefa út. Er það endur-
prentun sagna, sem áður birtust í ísafold og
Iðunni, en Björn Jónsson þýddi og gaf út.
Sagnavalið annast Sigurður Nordal, en Ás-
geir Blöndal Magmísson sér að öðru leyti
unr útgáfuna. Eru nú komin út 2 bindi í
stórmyndarlegum búningi. í fyrra bindinu
eru íslenzkir sagnaþættir auk allmargra
þýddra sagna, þar á meðal „Höfrungshlaup-
ið“ eftir Jules Verne. En í hinu síðara sög-
urnar úr gömlu Iðunni og allrnargar smá-
sögur. Það er engum vafa bundið, að sögur
þessar verða mörgum manni kærkomnar. —
Björn Jónsson kunni þá list að velja lestrar-
efni og klæða það í þann búning, að ánægja
var að lesa. Er það og raunar svo, að flestar
sagnanna eru eftir liina ágætustu höfunda.
Mörgum, sem nú er fullorðinn, mun áreið-
anlega finnast líkt og mér, að þeir séu að
heilsa gömlum æskuvinunr, er þeir taka sér
þessar sögur í hönd. Og ánægjan af lestrin-
um er engu rninni nú en fyrir löngu síðan.
Og eg efast ekki um, að þeim, sem lesa sög-
urnar í fyrsta sinn þyki þær skemmtilegar.
Ekki er mér kunnugt, hve mörg bindin
verða, en vonandi flvtja þau sent mest af
hinurn gömlu sögum. Þær eru ágætur
skemmtilestur á góðu máli. Og eg hlakka til
framhaldsins.
En einn ljóður þykir mér sarnt á útgáf-
unni og það er, að prenta íslenzku sagna-