Eimreiðin - 01.01.1931, Side 90

70
ÞÝZK SKÁLD
eimreiðin
kvæði fyrir þau, einskonar vefarahvöt. — í þriðja þætti sjá
menn vefarana saman safnaða í uppreisnarhug — með nýja
kvæðið á vörunum. — I fjórða þætti brjótast þeir inn í hús
verzlunarsfjórans, standa fyrst sem steini lostnir, er þeir sjá
alla dýrðina þar, síðan brjóta þeir alt og bramla. — Siðast
er mönnum sýnt inn á heimili trúaðs vefara, sem engan þátt
vildi taka í uppþotinu, en varpar öllum áhyggjum upp á guð.
Jafnframt eiga vefararnir í bardaga við lögregluna.
I »Vefurunum« er engin hetja eða ein persóna, er beri
leikinn uppi. Öll áherzla er lögð á að sýna kjör vefaranna,
sívaxandi neyð þeirra. Sameiginleg neyð vefaranna gefur leikn-
um alla einingu og dramatiskan kraft. Einhver hefur sagt, að
neyðin sé í rauninni hetjan í leiknum. Vefararnir eru ekki
annað en léttar og veikar fleytur, en hún er hin þunga,
stormeflda alda, sem kastar þeim að ströndu uppreistarinnar,
þar sem þeirra getur ekkert annað beðið en að brotna í spón-
Lengi höfðu þeir barist við hungur og skort, orðið að bæla
niður allar óskir og þrár í lífinu — unz þeir gátu ekki lengur,
urðu að geta andað frjálst einu sinni, urðu að »fá loft í
lungun*. Og þá fleygðu þeir sér í fangið á vonlausri uppreist.
En — Gerhart Hauptmann varð það ljóst, að lífskjörin ein,
sultar-staða í þjóðfélaginu, valda ekki öllu bölvi. Það er marg-
þættara en svo. Oft getur þætti þess verið að rekja til sambúðar
eða kynningar við óheillaríka menn, eða þeir liggja faldir í eðli
einstaklinganna sjálfra. Hauptmann kann líka frá því að segja.
»Fuhrmann HenscheW (1898) og »Rose Bernd* (1903) eru
af mörgum talin snjöllustu leikrit natúralismans í Þýzkalandi.
Hauptmann eru þar orðin töm listatökin. — Henschel er
maður alkunnur að ráðvendni og dugnaði. Hjálpsamur er
hann, heilráður og góðsamur. En smám saman fara óhöpp
að steðja að heimili hans. Og svo kemur, að hann missir
konuna. Eftir það annast vinnukonan, Hanna, ungbarn þeirra
hjóna — með móðurlegri umhyggju lengi vel, meðan hún er
að ná takmarki sínu: að verða seinni kona Henschels. Tauni-
laus eigingirni, þar til heyrandi ósvífni og grimmúðugt kald-
lyndi eru meðal annars lestir hennar. Og þeir komu allir
greinilega í ljós, þegar hún var orðin eiginkona. Barn Henschels
deyr, og heimilislífið verður óþolandi. Hanna kunni honum