Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1932, Page 70

Eimreiðin - 01.04.1932, Page 70
190 TRÚIN Á MANNINN EIMREIÐIN alfræðingar og upplýsingarmenn 18. aldarinnar, f. d. Diderot og samverkamenn hans, taki við af ítölsku húmanistunum, °S sömuleiðis Condorset, sem var uppi skömmu seinna, einn hinn merkilegasti heimspekingur þeirra tíma og hlaut bana í óveðri frönsku stjórnarbyltingarinnar. Hann hélt því fram, að öll vis- indaleg rannsókn skyldi fyrst og fremst beinast að mann- legum efnum og leita umbóta á mannlegum kjörum. Bemn afkomandi hans í skoðunum var August Comte. Positíviswi hans var í raun réttri hreinn húmanismi, la religion de l’hu~ manité, einskonar tilbeiðsla á manneðlinu, sem sprottin var af þeirri sannfæringu, að mannkynið væri miklu betur farið með því að sleppa allri þjónustu við yfirnáttúrlega guðdówar sem það vissi ekkert um, og aðeins orsökuðu trúarríg °S flokkadrætti, en menn færu í þess stað að leggja rækf við að þjóna hver öðrum með vísindalegri alúð. Ut frá þessum hugsanastraumum ásamt pragmatisma Will>aI11 ]ames og húmanisma F. C. Schillers, háskólakennara í Oxford, er síðan runninn hinn trúarlegi húmanismi nútímans. Hann gerir manninn að miðpunkti alheimsins og miðar alla hluti við hann. Hann finnur upptök allra guðshugmynda í mann- inum sjálfum, og sér í þeim ekkert annað en öfl hins innra lífs, sem manninum geta vissulega orðið til blessunar siðferðilegrar endurlausnar. En einkum og um fram alt V>'1 húmanisminn leiða athygli mannanna að þeim mætti, sem með þeim sjálfum þróast, þeim mætti, sem skapar og franl' kvæmir, mótar menningu hvers tímabils, temur náttúruöfl>n og er fær um að taka sín eigin örlögsímu í sínar hendur- Húmanisminn horfir eftirvæntingaraugum til þeirra tíma, þegar mannlegt líf færist í ásmegin þekkingarinnar, þegar náttúru- öflin verða auðsveipir þjónar mannlegrar velferðar. ÞeSSI húmanismi hefur verið að þróast alt frá dögum Francis Bacon og fram til vorra daga, og alt af hefur verið að vaxa skiln- ingur manna á því, hversu nauðsynlegt það er, að vísindin fullkomnist í því efni að þjóna lífinu, en kúga það hvergi- Á dögum Francis Bacon var þetta aðeins draumur. Nú er það nauðsyn, ef vegsemd mannlegs lífs á ekki að verða fót' um troðin.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.