Eimreiðin - 01.09.1962, Page 86

262
EIMREIÐIN
ar sinnar og lifa þar til elli. Loks
er þeim það sameiginlegt, að þeir
veita þjóð sinni hlutdeild í lífs-
reynslu sinni, tjá henni hana á
óbeinan hátt. Halldór segir útferð-
arsögu Haralds harðráða til
skemmtunar á alþingi. Grímur
yrkir ljóð og felur sjálfan sig í
gervi fornra kappa.
En hafi skáldið eigin örlög í
huga í kvæðinu, verður ekki ann-
að sagt en hann sé liarla varkár.
Þar er engin einstök ljóðlína, þar
sem beint verði séð, að hann skír-
skoti til reynslu sinnar. Hér er
hann dulari en í kvæðinu á Glæsi-
völlum.
Við hljótum að staðnæmast við
þann meginás, sem kvæðið snýst
um: heimför Halldórs. Hvers
vegna hefur Grími orðið þessi at-
burður svo hugstæður?
í Halldórs þætti er gefið í skyn, að
sjálfstæðisandi hans hafi styrkzt við
hina fyrri heimför hans til íslands,
svo að hann hafi ekki verið kon-
ungi jafn fylgisamur eftir það. Um
þetta atriði segir Einar Ól. Sveins-
son í formála sínum fyrir Lax-
dælu (ísl. fornr. V, bls. LXXXVII):
„ ... enda var jafnstórlátum
manni og Halldóri erfitt að þola,
að hinn forni félagsskapur breytt-
ist, þegar Haraldur settist að ríki
í Noregi.“
Unt Grím Thomsen segir forn-
vinur hans, Jón Þorkelsson,1) að
hann liafi ekki sætt sig við þær
breytingar, er gerðar voru á utan-
ríkismálaráðuneyti Dana 1866, og
1) Sjá Andvara 1898, bls. 10.
heldur kosið að hverfa heim en
verða undirmaður þar, sem hann
hafði áður verið ráðandi. Heim
för Gríms olli algerum þáttaskil
um í lífi hans. Ekki er ólíklegt, a‘
hann hafi oft síðar á ævinni veh
þeirri ákvörðun fyrir sér og þa
jafnframt orðið hugstæð heimföi
Halldórs Snorrasonar.
í þessu sambandi er ekki ófióð
legt að athuga viðhorf annars Is
lendings til Halldórs Snorrasonar,
en það er Sigfús Blöndal bókavörð
ur. Einnig hann hafði framazt er
lendis og fengizt þar við ritstoi
jafnvel skáldskap. Honum auðn
aðist það, sem Grímur Thomsen
hlaut ekki, virðulegt embætti, er
hann hélt til æviloka, og tækif®11
lil að starfa alla ævi að þeinr mj
um, sem hann helzt kaus. SigfllS
Blöndal getur Halldórs að nokktu
í Væringjasögu sinni. Er ekki a ,
sjá af frásögn þeirri, að Halldór se
honum skapfelld persóna, og el
lýsing hans öll fremur kuldaleg-
Blöndal verður starsýnast á stu
lyndi Halldórs og bermæli og te^111
þetta tvennt orsök þess, að hann
hafi flæmzt frá hirðinni. Þykir h°n
um Halldór hafa verið vel haldin11
af konungi, þegið af honunr st 1
gjafir o. s. frv. Frásögnina um bm1
för Halldórs frá Niðarósi
hann tilbúning einn og vitnar
þess, að Snorri geti hennar ekkn
Hitt leggur Blöndal enga áherz 1
á, að þessar stórgjafir (hér ®ul1
sennilega átt við skipin tvö), ' ^
veittar með hangandi hendn e
svo má að orði kveða, og hvorug
jiann veg, að Halldóri yrði f11 11