Eimreiðin - 01.09.1966, Blaðsíða 74

254
eimreiðin
dahl, og hún hefur ekki hvað sízt komið fram í viðleitni hans til
þess að vinna íslandi gagn. Hann líkist ekki þeim fræðimönnuxn,
sem vita mikið, en skilja fátt, og hann metur störfin fyrst og fremst
eftir þeim skilyrðum, sem menn búa við, er þeir takast á við vanda-
málin. Þetta kemur greinilega fram í einni af fyrstu bókunr hans
í frásögninni af norska fiðluleikaranum Ola Mosafinnen.
Ég leyfi mér hér að lokum að minnast á atvik, sem varð upphaf
vináttu okkar Bukdahls. Árið 1941 ritaði ég smágrein í vikublaðið
„Folkung", en það var á sínum tíma mikilsmetið barátturit gegn
áhrifunum frá Þýzkalandi nazismans. í greininni kom ég örlítið
inn á handritamálið, og skömmu síðar fékk ég bréf frá kunnum
skólastjóra á Sjálandi, er bað mig að halda ræðu á opinberu moti
í skólanum. Ég varð upp með mér af þessu, en var það févana, að
ég gat ekki keypt farmiða með lestinni. Ég ákvað þess vegna að
nota hjólhest, þótt leiðin frá Jótlandi til staðarins á Sjálandi væn
yfir 300 km. Á leiðinni hreppti ég mótvind, sem ég hafði ekki
reiknað með og hafði því ætlað mér heldur nauman tíma til ferðar-
innar. Þegar ég loks náði til skólans, höfðu samkomugestirnir beðið
nokkrar mínútur, og ég varð strax að fara upp í ræðustólinn, laf-
móður og uppgefinn, og fyrirlesturinn hefur víst ekki verið upp a
marga fiska. Vonbrigðin voru auðlesin á svip áheyrenda og ekki
sízt skólastjórans. En Danir eru gæddir þeim ágæta eiginleika að
vilja ekki hryggja þá, sem í þvílíkar raunir rata, með því að lata
óánægju sína opinberlega í ljós. Þetta gerði skömm mína ennþa
þungbærari, því að ég gat ekki kornið neinum afsökunum að. Eg
flúði þess vegna strax út í garð skólans og reyndi að sniðganga mann-
fjöldan, en allt í einu var hönd lögð á öxl mér og ég heyrði rödd,
sem sagði:
„Ég hef aldrei hlýtt á betri fyrirlestur!"
Þarna var kominn Jórgen Bukdahl, og þegar ég loks gat stunið
einhverju upp, spurði ég, hvort hann væri að spotta mig.
„Nei,“ sagði hann, og spurði í sömu andránni: „Hefurðu aldiei
lesið Spren Kirkegárd.“
„Lítið eitt,“ svaraði ég.
„Manstu ekki eftir mati hans á tilhlaupinu og stökkinu?“ spurði
Bukdahl og hélt áfram: „Tilhlaupinu taka fæstir eftir, heldur stökk-
inu, og þá þykjast allir geta stokkið betur. En afrekið byggist á til-
hlaupinu, þolgæði því og viljastyrk, sem í það hefur verið lagt. Mei