Eimreiðin - 01.05.1967, Side 64

152
EIMREIÐIN
í ræðu, sem Jeppe Aakjær hélt, þegar honum var haldið samsæti
í Ráðhúsi Kaupmannahafnar á sextugsafmæli hans 10. september
1926, sagði hann m. a. um kynni sín af skáldskap Robert Burns og
Björnstjerne Björnsons: „Við lestur verka Björnsons öðlaðist ég
fyrst skilning á almætti skáldgyðjunnar. Kynning mín af Skotanum
Robert Burns var Jró enn áhrifameiri. Björnson stillti hvern ljóð-
rænan streng minn, en við áhrif frá Burns öðlaðist ég stefnu og
styrk“. Það, sem hreif Aakjær lijá Burns, var náttúrlegur ferskleiki
hans og dásamlega tónræn ljóðúð. Meðal þeirra kvæða Burns, er
Aakjær þýddi, var „Auld lang syne“. (Hin gömlu kynni“).
En Aakjær brauzt undan áhrifum þeirra Björnsons og Burns og
gerðist algerlega sjálfstætt skáld. Hann leitaði sjálfs sín og þess
neista, sem lá innst í sál lians, fann yrkisefni við sitt hæfi í heima-
högunum á Jótlandi, tilfinningum alþýðunnar, lífi hennar og
tengslum við átthagana og ætternið, í gleðinni, sem hún hafði af
hirðingu húsdýra, ræktun jurtagróðurs, uppskerustörfum, dægra-
dvöl hvers konar, glettni og skemmtunum. Hann túlkaði hamingju
hennar, sorg og söknuð. Aakjær losaði sig við listrænar fyrirmyndir,
gaf sig á vald skáldskapareðli sínu, þroskaðist frá því að vera 1 jóð-
rænn rithöfundur til Jress að gerast skáldlegur söngvari.
í ljóðum Aakjærs stígur józk alþýða fram á sjónarsviðið, eðlileg
og lifandi. Þar skynjum vér leik barnanna, ástir elskenda, önnum
kafið líf Jreirra fullornu, þolinmóða bið ellinnar eftir dauðanum.
Þar birtist hispursleysi bóndans, strit erfiðismannsins, ölvun og
umkomuskortur flækinganna, útþrá og draumlineigð umbrota-
aldurs, fórnarlund móðurinnar, þvaður kjaftakerlinga, tryggð og
trúfestu þeirra, sem unnast heitt. Og það, sem meira var: hann lifði
með Jressu fólki og tók þátt í kjörum Jress. Árið 1907 kvæntist liann
öðru sinni. Þá tók Aakjær sig upp frá Höfn fyrir fullt og allt og
fluttist á jörðina Jenle í Salling á Jótlandi. Eftir búferlaflutninginn
hófst frjósamur kafli í rithöfundarferli hans. Auk ljóðagerðar,
skrifaði hann skáldsögur og leikrit, sökkti sér niður í sögu byggðar-
lagsins og tók saman mikið rit um skáldbróður sinn, Steen Steensen
Blicher, „Himinfjallsprestinn,“ sem hann dáði mjög.
En þessi og önnur margþætt bókmenntastörf einangruðu Aakjær
síður en svo frá fólki. Hann tók mikinn þátt í félags- og menningar-
lífi héraðsins og samtímans, var eftirsóttur fyrirlesari, náði snilldar-
tökum á upplestri verka sinna, og á hverju sumri söfnuðust þúsundir
manna úr umhverfinu og víðar að saman á hinum frægu Jenle-