Eimreiðin - 01.05.1967, Page 15

FRAMTÍÐ MANNSINS OG ÁBYRGÐ
Onnur tilraun af svipaðri gerð
er svo nefnd regnbogasprengja,
megatonnasprengja Bandaríkja-
manna úti í geimnum. Hún
geislaði frá sér feikilegu rnagni
smáagna í lofthjúp jarðar. Þessar
agnir lentu inn í segulsvið jarð-
arinnar og munu verða þar kyrr-
ar um mjög langan tíma. Þessi
tilraun, sem gerð var í hernað-
arskyni, hefur J:>ess vegna ger-
samlega ruglað ástandið í svo-
nefndum geislabeltum sem um-
lykja jörðina, og þetta gerðist
áður en vísindamenn höfðu
fengið tækifæri til að gera sér
grein fyrir hvernig náttúran sjálf
hagar sér þar.
En þessi vanadmál sem ein-
göngu snerta okkur hér á jörð-
inni, geta nú frá vissu sjónarmiði
talizt lítilvæg, ntiðað við þau sem
mæta okkur þegar við getum
teygt rannsóknir okkar með eld-
flaugum. til Mars og Venusar.
Þar er vandinn sá að við kunn-
um að flytja með okkur lífverur
til þessara reikistjarna, sem
tækju að auka kyn sitt þar, og
þá er endanlega úti um tækifæri
okkar til að rannsaka hið sér-
staka líf þessara stjarna. Og ef
einhvers konar líf skyldi hafa
þróazt á reikistjömunum, tæki
maðurinn á sig þá siðferðilegu
ábyrgð að trufla lífheim, sem
hann tilheyrir ekki.
Ekki verður gert of mikið úr
því hvað það væri mikið áfall
103
fyrir vísindin, ef slíkt mundi
gerast. Engum dettur í hug að
til sé nokkurs konar meðvitandi
eða hugsandi líf á öðrum reiki-
stjörnum sólkerfisins, en það
sem máli skiptir fyrir vísinda-
mennina, og einkum stjörnu-
fræðingana, er að nú blasa við
tækifæri til vísindalegra rann-
sókna á því hvort nokkrar þeirra
frumlífvera, sem lífið á jörðinni
hefur þróazt úr, hafa verið til í
því hráefni, sem myndaði sól-
kerfi okkar. Ef maðurinn saurg-
ar aðrar reikistjörnur áður en
hægt er að gera þessar rannsókn-
ir, þá verður aldrei um eilífð
hægt að fá svör við þessum
spurningum. Og svör verðurn
við að fá, ekki aðeins til þess að
fá skilið þróun hér á okkar eig-
in reikistjörnu, heldur einnig til
að ráða gátuna um líf á öðrum
stöðum í alheiminum. Því er
nauðsynlegt að beita ýtrustu
varkárni þegar við sendum nú
eldflaugar og önnur tæki út í
geiminn.
En svo vofir einnig yfir okkur
önnur hætta, mjög lavarleg. Við
eigum á hættu að skemma sjálft
andrúmsloft jarðarinnar. Vís-
indastofnun í Bandaríkjunum
hefur nýlega reiknað út, að þau
2000 tonn af brennsluefni sem
þarf til að hægt sé að koma eld-
flaug til tunglsins og sem verða
að brenna upp áður en eldflaug-
in er komin út fyrir lofthjúp