Tímarit lögfræðinga - 01.12.1983, Side 11

Sérfræðinganefnd á vegum Ráðherranefndarinnar fjallaði síðan um
drög þau að mannréttindasáttmála, sem Ráðgjafarþingið hafði sam-
þykkt. Nefnd þessi mælti með því, að ákvæði til verndar eignarrétti
yrði tekið í mannréttindasáttmálann. Á öðru þingi Ráðgjafarþingsins
var slíkt ákvæði samþykkt. Ráðherranefndin tók hins vegar ekki ákvæði
um það efni í sáttmála þann, sem undirritaður vai’ 4. nóvember 1950.
Spurningunni um vernd eignarréttar skaut Ráðherranefndin til sér-
fræðinganefndar, er falið var að undirbúa viðauka við Mannréttinda-
sáttmála Evrópu.
Samkvæmt skýrslu síðastgreindrar nefndar frá 24. febrúar 1951
varð ágreiningur í nefndinni og einkum um það, hvort mæla ætti fyrir
um bætur vegna eignarnáms. Meirihluti nefndarinnar vildi taka fram,
að við eignarnám skyldi greiða bætur, er ákveðnar yrðu í lögum.
Breska sendinefndin var andvíg ákvæðinu um bætur. Taldi hún ekki
kleift að gera meginreglu um það efni svo úr garði, að hún gæti átt við
í öllum tilvikum. Einnig yrði ekki við það unað, að alþjóðastofnanir
gætu tekið bótaákvarðanir valdhafa í heimaríkjunum til endurskoðun-
ar. Loks varð samkomulag um orðalag, sem ekki vék að skaðabótum
berum orðum. í þeirri mynd voru ákvæði til verndar eignarrétti tekin
í 1. gr. 1. samningsviðaukans, sem undirritaður var 20. mars 1952. Þau
hljóða svo í íslenskri þýðingu, sem fylgdi auglýsingu nr. 11/1954 um
fullgildingu Evrópuráðssamnings um verndun mannréttinda og mann-
frelsis (sjá Stjórnartíðindi 1954, A-deild, bls. 27) :
„öllum mönnum og persónum að lögum ber réttur til þess að njóta
eigna sinna í friði. Skal engan svipta eign sinni, nema hagur al-
mennings bjóði og gætt sé ákvæða í lögum og almennra mégin-
reglna þjóðaréttar.
Eigi skulu þó ákvæði síðustu málsgreinar á nokkurn hátt rýra
réttindi ríkis til þess að fullnægja þeim lögum, sem það telur nauð-
synleg til þess að eftirlit sé haft með notkun eigna í samræmi við
hag almennings eða til þess að tryggja greiðslu skatta, annarra
opinberra gjalda eða sekta.“
Hinn löggilti texti Mannréttindasáttmála Evrópu er aftur á móti
á ensku og frönsku, og eru báðir textarnir jafngildir.
1. gr. er svohljóðandi samkvæmt enska textanum:
„Every natural or legal person is entitled to the peaceful enjoy-
ment of his possessions. No one shall be deprived of his possessions
except in the public interest and subject to the conditions provided
for by law and by the general principles of international law.
213