Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Qupperneq 8

Allsherjarnefnd Alþingis afgreiddi málið frá sér í febrúar 1995 með bókun um,
að ekki þætti ástæða til aðgerða að svo stöddu. Niðurstaða nefndarinnar varð
ekki til þess að sátt yrði um óbreytt lög. Þvert á móti héldu áfram umræður á
opinberum vettvangi þar sem hörð gagnrýni kom fram á efni skaðabótalaganna.
Var því haldið fram að mikið vantaði á að lögin tiy'ggðu slösuðu fólki eðlilegar
og réttmætar bætur fyrir fjártjón vegna örorku. I lok mars 1995 féll dómur í
Hæstarétti þar sem breytt var fyrri dómaframkvæmd um afvöxtunarforsendur
við útreikning á framtíðartekjutjóni. Var afvöxtunarprósentan lækkuð úr 6% í
4,5%. Þessi niðurstaða Hæstaréttar færði gagnrýnendum skaðabótalaganna
sterk viðbótarrök fyrir því að margfeldisstuðull laganna væri of lágur.
2. ERINDI ALLSHERJARNEFNDAR ALÞINGIS
Framangreint leiddi til þess að allsherjamefnd Alþingis tók málið á dagskrá
að nýju og ákvað að fela undirrituðum enn að taka efni laganna til skoðunar. Var
verkefni okkar lýst þannig í bréfi nefndarinnar dags. 7. júní 1995:
I tilefni af dómi, sem kveðinn var upp í Hæstarétti 30. mars 1995, hefur allsherjar-
nefnd Alþingis ákveðið að fara þess á leit við Gest Jónsson, hæstaréttarlögmann, og
Gunnlaug Claessen, hæstaréttardómara, að þeir taki á ný upp athugun, sem þeir
framkvæmdu á árinu 1994 að tilhlutan dómsmálaráðherra á ákvæðum skaðabótalaga
nr. 50/1993, og geri í því sambandi eftirfarandi:
1. Taki aftur til athugunar þann margföldunarstuðul, sem kveðið er á um í 1. mgr. 6.
gr. laganna, í ljósi þess, að Hæstiréttur hefur með fyrrgreindum dómi mótað nýja
stefnu um hvaða frambúðarávöxtun eigi að reikna með við bótauppgjör að fáist af
greiddum bótum fyrir varanlega örorku. Er leitað á ný eftir áliti á því, hvort bætur
samkvæmt lögunum fyrir fjárhagslegt tjón séu samsvarandi bótum, sem hefðu
fengist eftir gildandi reglum fyrir setningu laganna, en ef svo er ekki, hvaða
breytingu þurfi að gera á margföldunarstuðlinum til að slíkt samræmi fáist.
2. Yfirfari önnur ákvæði laganna og leggi mat á hvort breyta þurfi einhverjum þeirra
og þá hvemig.
3. Semji framvarp til laga um breyting á skaðabótalögum, ef niðurstöður í framan-
greindum viðfangsefnum gefa tilefni til þess, ásamt athugasemdum. Er óskað eftir
að slíkt frumvarp verði afhent í tæka tíð til að leggja megi það fram á Alþingi strax
eftir að það kemur saman til funda haustið 1995. Er einnig óskað eftir að drög að
frumvarpi verði afhent allsherjarnefnd og kynnt nefndarmönnum áður en ráðist
verður í lokafrágang þess.
í upphafi erindis allsherjarnefndar er vísað til dóms Hæstaréttar í málinu nr.
429/1992, sem kveðinn var upp 30. mars 1995 (H 1995 937). Þar var dæmt um
bætur til handa tjónþola, sem slasaðist 17 ára gamall og hlaut 10% varanlega
örorku. Með dóminum var horfið frá forsendu um 6% ársafvöxtun tapaðra
framtíðartekna, sem gilt hafði í tjónsútreikningum allt frá því Hæstiréttur
markaði stefnu í þá veru með dómi 10. júlí 1984 (H 1984 917). í dóminum
1995 var lögð til grundvallar 4,5% ársafvöxtun tapaðra framtíðartekna, og var
þessi stefnubreyting skýrð í dóminum með vísan til þróunar í vaxta- og verð-
232