Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Qupperneq 11

útreiknings á framtíðartekjutjóni samkvæmt þeim lögum mun hærri en í dönsku
skaðabótalögunum. Stuðullinn er rúmlega 10,3 fyrir 20 ára mann og lækkar
síðan smám saman með hækkandi aldri tjónþola. Stuðullinn er 10 við 32 ára
aldur og verður lægstur 2,7 þegar tjónþolinn er 66 ára. Þessi margföldunar-
stuðull er svipaður þeim sem við gerðum tillögu um í fyrra áliti okkar og þeim
stuðli sem lögleiddur var hérlendis með lögum nr. 42/1996. Taka ber fram að
skerðing vegna aldurs er ekki eins í 9. gr. íslensku skaðabótalaganna og dönsku
atvinnuslysatryggingalögunum.
Árið 1990 var gefin út skýrsla um samanburð á bótafjárhæðum vegna
líkamstjóna í ríkjum Evrópusambandsins (sjá tilvitnun 1 að framan). Skýrslan
var endurútgefin árið 1994 með viðbótum sem m.a. fólu í sér að samanburð-
urinn tók einnig til EFTA ríkjanna. Skýrslan var þannig unnin að fengnir voru
sérfræðingar í löndum Evrópusambandsins og EFTA til þess að reikna út bætur
úr hendi skaðabótaskylds aðila, sem falla myndu í hlut tjónþola eða dánarbús
hans, við tiltekin gefin atvik. í síðari útgáfunni voru tekin tvö tilbúin tilvik.
Annars vegar 40 ára karlmaður, læknir, sem hefði meðaltekjur lækna, væri
kvæntur og ætti tvö böm. Hins vegar 20 ára ógift og bamlaus kona sem starfaði
sem ritari á lögmannsstofu. Bætur vom reiknaðar miðað við margs konar afleið-
ingar bótaskylds atviks, t.d. dauða, algera lömun, lömun að hluta, blindu, sjón-
missi á öðm auga, algeran heymarmissi o.s.frv. Voru sérfræðingamir fengnir til
þess að gefa álit sitt á því hverjar bótafjárhæðir væm líklegar í hverju hinna
gefnu tilvika í heimalöndum þeirra.
Athygli vekur hversu lágar skaðabætur í Danmörku virðast vera í saman-
burði við bætur í öðrum löndum Evrópusambandsins. Laun í Danmörku munu
þó vera vel ofan meðaltalslauna í ríkjum Evrópusambandsins. I flestum hinna
tilbúnu dæma reyndust skaðabætur í Danmörku lægstar eða með þeim lægstu.
Það ber þó að hafa í huga að samanburður á bótakerfum milli landa er vanda-
samur. Þannig eiga slasaðir einstaklingar í Danmörku kost á endurgjaldslausri
félags- og heilbrigðisþjónustu í ríkari mæli en gildir í mörgum öðmm löndum
Evrópusambandsins og útgjöld þeirra vegna slíkrar þjónustu því lítil. Þá er
sýnilegt af skýrslunni að önnur bótaúrræði danskra tjónþola vegna tímabundins
tekjutaps eru ríkari en almennt gerist annars staðar. Þetta breytir þó ekki þeirri
niðurstöðu að samkvæmt dönsku skaðabótalögunum em skaðabætur fyrir
líkamstjón lægri en gerist í flestum öðrum löndum Evrópusambandsins. Skiptir
þar miklu máli að lögbundni margföldunarstuðullinn í Danmörku er mun lægri
en þeir tryggingafræðilegu stuðlar sem virðast notaðir víðast annars staðar við
útreikning framtíðartekjutaps.
í síðari útgáfu bókarinnar eru EFTA-ríkin tekin inn í samanburðinn.
Athyglisvert er að samanburðurinn sýnir að skaðabætur úr hendi hins bóta-
skylda til tjónþola eru lágar á öllum Norðurlöndunum miðað við samanburðar-
löndin.
Samanburðurinn er miðaður við réttarástand á fyrri hluta árs 1993. Hann á
því ekki lengur við fyrir Island eftir gildistöku skaðabótalaganna, þ.e. eftir 1.
235