Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Page 39

Stöðugleikatímapunkturinn er þannig hreint læknisfræðilegt hugtak, sem
ákvarðast af heilsufarslegum þáttum metnum af lækni og afmarkar tímabundna
bótaþætti frá varanlegum.
2,3 Hvenær er hugtakið stöðugleikatímapunktur notað?
Stöðugleikatímapunktur er alltaf notaður við að meta tímalengd þján-
ingabóta eftir 3. gr. laganna. Má það teljast eðlilegt í ljósi þess að einvörðungu
er verið að fjalla um líkamlega líðan eða þjáningar. Stöðugleikatímapunkturinn
gagnast stundum við að meta lok á tímabundnu atvinnutjóni eftir 2. gr., einkum
þegar tengsl vinnugetu og veikinda eru óljós, en almennt er miðað við
vinnugetu við mat á tímabundnu atvinnutjóni.
3. ÞJÁNINGAR
I greinargerð með frumvarpi til skaðabótalaga12 kemur fram að „miski“ eða
„ófjárhagslegt tjón“ vegna spjalla á lfkama skiptist í tímabundinn miska og
varanlegan miska.13 Þar segir jafnframt að fram til þessa hafi í dómum um
miskabætur vegna líkamsspjalla ekki almennt verið greint á milli bóta fyrir
varanlegan miska og tímabundinn,14 en það sé hins vegar gert í frumvarpinu.
Skýr greinarmunur er gerður á þessu tvennu í skaðabótalögunum sem er
nýmæli. Tímabundinn miski er sérstaklega afmarkaður og kallast þjáningar.
Þriðja grein skaðabótalaganna um þjáningar hljóðar svo:
12 Athugasemdir við frumvarp til skaðabótalaga, lagt fyrir 116. löggjafarþing 1992, bls. 14-15.
13 Miski vegna brota gegn frelsi, friði, æru eða persónu fellur ekki undir miska af völdum
líkamsspjalla, en um miska af þessum sökum er fjallað sérstaklega 126. gr. skaðabótalaga.
Sjá einnig Guðni Á. Haraldsson: „Miskabætur". Lögmannablaðið, 3. tbl. 1996, bls. 8.
14 Viðhorf til miska- og fjártjónshugtakanna hafa tekið nokkrum breytingum og þróast í tímanna
rás. Neðangreindar tilvitnanir gefa örstutt sögulegt yfirlit um þróun miskahugtaksins. Umræðan
snýst fyrstu áratugina einkum um aðgreiningu miska- og fjártjóns, en 1982 ræðir Guðný Bjöms-
dóttir um skiptingu í tímabundnar og varanlegar þjáningar.
Ólafur Jóhannesson: „Fjártjón og miski“. Ulfljótur, 2. tbl. 1947, bls. 3. Ólafur bendir á að í
íslenskum lögum sé ekki dregin markalína milli fjártjóns og miska, en nauðsyn sé á slíku.
Páll Sigurðsson: „Örorkumöt". Tímarit lögfræðinga, 2. hefti 1972, bls. 37-50. Páll bendir á að
örorkumat sé aðallega læknisfræðilegt mat er taki tillit til bæði miska og fjártjóns án aðgreiningar
þessara þátta.
Gunnar M. Guðmundsson: „Um Örorkumöt". Tímarit lögfræðinga, 2. hefti 1972, bls. 51-52.
Gunnar telur að örorkumötin greini ekki nægilega vel skerðingu starfsorku þ.e. fjárhagslegt tjón frá
læknisfræðilegum þáttum og þörf væri á nýjum vinnuaðferðum við bótauppgjör.
Guðný Bjömsdóttir: „Miskabætur fyrir líkamstjón". Tímarit lögfræðinga, 3. hefti 1982 bls. 116-
119. Guðný notar þjáningu sem einn þátt miska og ræðir um tímabundnar og varanlegar þjáningar.
Bjöm Þ. Guðmundsson: Lögbókin þín. Reykjavík 1989, bls. 295 og 561-564. Bjöm aðgreinirekki
tímabundinn og varanlegan miska.
Amljótur Bjömsson: Kafiar úr skaðabótarétti. Bókaútgáfa Orators, Reykjavík 1990, bls. 389.
Amljótur skýrir tímabundna örorku sem orkuskerðingu, en fjallar ekki um tímabundinn miska.
Hins vegar kynnir hann bótakerfm á hinum Norðurlöndunum, þar með talið í Danmörku.
263