Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Blaðsíða 87

ófrávíkjanlegt skilyrði þess að talið verði um fasta stöð að ræða. Orðalagi
ákvæðisins hefur verið breytt þannig að það nær eingöngu til manna (en ekki
lögaðila) sem er reyndar í samræmi við það sem talið var gilda samkvæmt
gamla samningnum.
í b lið 1. mgr. er skattlagningarréttur vinnuríkisins rýmkaður miðað við
OECD-fyrirmyndina þar sem mælt er fyrir um að vinnuríkið geti einnig
skattlagt tekjur af starfi á eigin vegum ef sá sem innir það af hendi dvelur þar í
eitt eða fleiri tímabil samtals lengur en 183 daga á tólf mánaða tímabili. Ef farið
er fram úr nefndum fresti er viðkomandi einnig skattskyldur í vinnuríkinu
fyrstu 183 dagana. Að þessu leyti samsvarar reglan ákvæðum a liðs 2. mgr. 15.
gr. um launþega.
íslensku heimildina til skattlagningar erlendra sérfræðinga er að finna í 3. og
4. tl. 3. greinar tskl.
3.3.4.11 15. grein. Launað starf
í 15. gr. er fjallað um launatekjur. Meginregla greinarinnar er í samræmi við
samningsfyrirmynd OECD en samkvæmt henni hefur það ríki sem launþeginn
er heimilisfastur í einkarétt á að skattleggja launatekjur hans, nema starfíð sé
innt af hendi í öðru samningsriki. Ríkið þar sem vinnan er innt af hendi
(vinnuríkið/upprunaríkið) hefur þá rétt til þess að skattleggja launatekjumar.
Þetta gildir þó ekki við eftirfarandi aðstæður (183-daga reglan): Ef maður
sem er heimilisfastur í öðru ríkinu vinnur í hinu ríkinu, getur það ríki
(vinnuríkið/upprunaríkið) skattlagt þær launatekjur nema: 1) launþeginn dvelji
í vinnuríkinu ekki lengur en 183 daga á tólf mánaða tímabili, 2) launin séu ekki
greidd af vinnuveitanda eða fyrir hönd vinnuveitanda í vinnuríkinu, 3) launin
séu ekki gjaldfærð hjá fastri atvinnustöð eða stöð sem vinnuveitandinn í
heimilisfestarríkinu hefur í vinnuríkinu og 4) ekki sé um útleigu á vinnuafli að
ræða. Öll fjögur skilyrðin þurfa að vera uppfyllt. Ef vinnuveitandi heimilis-
fastur á íslandi sem hefur ekki fasta (atvinnu)stöð í Danmörku sendir launþega
sinn til vinnu í Danmörku í 183 daga eða skemur á tólf mánaða tímabili eru
launin sem hann greiðir fyrir vinnu launþegans skattlögð á Islandi, enda sé ekki
um að ræða útleigu á vinnuafli. Við útreikning á „degi“ í 183-daga reglunni
merkir „dagur“ einnig hluta úr degi, sbr. 4. mgr. bókunar VI með nýja samn-
ingnum. Hugtakið „útleiga vinnuafls" er skilgreint nánar í bókun V. Þau atriði
sem sérstaklega er tekið tillit til við mat á því hvort launþegi sé leigður út eru
þar ekki tæmandi talin.
í 3. mgr. 15. greinar er að finna sérstaka reglu um skattlagningu sjómanna.
Þar er ákveðið að tekjur fyrir störf unnin um borð í norrænum skipum í
flutningum á alþjóðaleiðum megi skattleggja í því ríki þar sem skipið er
skráð.30 Ríkið, sem sjómaðurinn er heimilisfastur í, má einnig skattleggja
30 Þjóðemisríki eða flaggriki skipsins eða „beskattas i den avtalsslutande stat vars nationalitet
skeppet har“, sbr. sænski samningstextinn, sbr. Regeringens proposition 1996/97:44, bls. 18.
311