Tímarit lögfræðinga - 01.04.2003, Síða 89

Helgi Gunnlaugsson er prófessor
við félagsvísindadeild Háskóla Islands.
Rannveig Þórisdóttir lauk MA
prófi í félagsfrœði frá Háskóla Islands
haustið 2001. Árið 1997 hófhún stöif
hjá lögreglustjóranum í Reykjavík en
frá því í mars 2002 hefur hún starfað
hjá ríkislögreglustjóra við afbrota-
frœðirannsóknir og afbrotatölfrœði.
Helgi Gunnlaugsson og Rannveig Þórisdóttir:
MIÐBORGIN, ÖRYGGISKENND OG UMFJÖLLUN
FJÖLMIÐLA1
EFNISYFIRLIT
1. INNGANGUR
2. AÐFERÐIR OG GÖGN
3. SVARENDUR
4. FJÖLMIÐLAUMFJÖLLUN
5. NIÐURSTÖÐUR
6. UMRÆÐA
1. INNGANGUR
Rannsóknir á ótta við afbrot og mat á eigin öryggi í sínu byggðarlagi hafa
verið áberandi í afbrotafræðinni á síðustu áratugum. Mikilvægi rannsókna af
þessu tagi er umtalsvert því að ótti við afbrot nær til mun stærri hóps en þeirra
sem hafa orðið fyrir afbrotum eða eiga eftir að verða fyrir þeim síðar á lífs-
leiðinni (Zedner, 1997). Þessar niðurstöður sýna að mun fleiri þættir en afbrot
hafa áhrif á mat einstaklinga á eigin öryggi (sjá m.a. Balvig, 1990) og því ekki
alltaf nóg að draga úr afbrotum til að minnka ótta við afbrot. Þannig virðist
umhverfi sem ber merki vanhirðu og félagslegrar upplausnar geta ýtt undir ótta
borgaranna (Lewis og Salem, 1986). Fréttaflutningur af afbrotum virðist einnig
geta haft áhrif á ótta almennings við afbrot (Rosenbaum og Heath, 1990) og á
mat fólks á alvarleika afbrota (Helgi Gunnlaugsson, 1996), sérstaklega ef
áhersla er lögð á einstök ljót mál með dramatískum hætti þar sem venjulegir
borgarar eiga í hlut án sýnilegrar ástæðu fyrir brotinu.
1 Niöurstöður þessarar rannsóknar voru kynntar á ráðstefnu Norræna sakfræðiráðsins í Skeviks
Gárd í Svíþjóð í maí 2002.
83