Hugur - 01.01.1997, Blaðsíða 118
116
Jóhann Björnsson
HUGUR
brögð, - nema ég sé einstaklega þrautseig manneskja. Svo hvað get
ég gert? Hvemig fer ég að því að gera sjálfan mig aðlaðandi eða gimi-
legan? Hvemig get ég fengið athygli þeirrar manneskju sem ég þrái?
Hér skiptir tjáningin vemlegu máli og þá bæði munnleg en þó ekki
síst líkamleg tjáning. Með líkamlegu látbragði mínu reyni ég að gera
sjálfan mig aðlaðandi. Ég geri sjálfan mig að einhverju sem er þess
vert að líta á, ég geri sjálfan mig gimilegan. Ég reyni að vera eitthvað
x augum þess sem athygli mín beinist að. Ætli það sé ekki í tilvikum
sem þessum þar sem ég stend í spurn um girnileika minn sem ég
banka upp á hjá ráðgjöfum og meisturum í mannlegum samskiptum.
Og hvað geta þessir snillingar sagt mér? Jú, ég ætti kannski að fara í
líkamsrækt til þess að losna við magann og byggja upp kassann, fara
í ljós og fá fallegan húðlit, fá mér betur launaða vinnu því sumar falla
fyrir því og jafnvel einnig hraðskreiðan bfl því enn aðrar falla fyrir
því. Allt þetta og miklu meira er það sem tjáning mín snýst um. Það
að kynna mig sem mann í góðri stöðu með fallegan bfl fyrir utan
húsið mitt er hluti af tjáningu minni, því hvernig ég kynni mig sem
aðlaðandi og gimilegan. Tjáning mín og líkami minn eru því hér óað-
skiljanlegir hlutir. Ég kynni mig sem mann með stæltan maga og
sterkan kassa. Það er lflcami minn sem tjáir mig. Að baki þessari tján-
ingu minni er afstaða mín til þeirrar manneskju sem ég tjái mig við.
Skiptir þá engu hvaða afstaða liggur þar að baki hvort um er að ræða
ást eða hatur, gimd, velvild eða eitthvað annað? Afstaða okkar til
annars fólks er það sem liggur að baki hegðun okkar í samskiptum.
Maurice Merleau-Ponty hefur ekki tjáð sig mikið um kynferðislega
ástnðu sem slíka en ástæðan fyrir því að ég nefni hann í þessu erindi
er einkum vegna þeirra áhrifa sem hann hefur haft á umfjöllun þessa.
Hann rannsakaði mannleg samskipti, skynjun, tjáningu og hlutverk
líkamans í tjáningu. Það sem skiptir máli í þessari umfjöllun er að
annar einstaklingur sem við umgöngumst er nokkurs konar spegil-
mynd af manni sjálfum. Ég læt í ljós ákveðna afstöðu í framkomu
minni og ég fæ viðbragð frá þeim sem ég tjái mig við. Ef ég vil að
komið sé fram við mig af velvild þá kem ég vel fram við aðra, ef ég
vil að ég sé látinn í friði þá gæti ég mig á því að yrða ekki á aðra
o.s.frv. A sama hátt reyni ég að daðra við þá manneskju sem ég vil að
gimist mig í stað þess að ganga beint að henni og segja hreint út „ég
gimist þig og vil að þú gimist mig líka.“ Ef ég gerði það, myndi ég