Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Side 107

107
Uppeldi og menntun
17. árgangur 2. hefti, 2008
AUðUR PÁlSdÓttIR
Mat á skólastarfi
Sigurlína Davíðsdóttir. 2007. Mat á skólastarfi:
Handbók um matsfræði. Reykjavík, Háskólaútgáfan. 172 bls.
Það þykir göfugt að gera vel og það þykir dyggð að vera vinnusamur. öll held ég að
við viljum sjá árangur af störfum okkar þótt umbun geti verið af ýmsum toga. Eins
og flestir hef ég alltaf viljað gera vel og stundum velt því fyrir mér hvað ég gæti gert
öðruvísi til að gera betur – með minni fyrirhöfn. En hvað er það í raun sem mig hefur
langað að vita? Hvaða upplýsingum hef ég sóst eftir? Ef grannt er skoðað felast í þessari
leit tvær grundvallarspurningar alls mats á skólastarfi; spurningarnar hvernig gengur
og hvernig veit ég það? Bókin sem hér er til umfjöllunar, Mat á skólastarfi, handbók um
matsfræði eftir Dr. Sigurlínu Davíðsdóttur, fjallar um það hvernig spyrja megi þessara
spurninga og fá við þeim áreiðanleg svör.
Mat á skólastarfi er handbók sem er ætluð matsfólki og nemendum í matsfræðum.
Hún er sú fyrsta sinnar tegundar á íslensku, 172 blaðsíður og skiptist í 10 kafla.
í fyrsta kafla eru línurnar lagðar, kynnt og útskýrð ýmis þau hugtök sem matsfólk
þarf að skilja og nota. Fyrst er mat skilgreint, í hverju það felst og meginhlutverki
matsfólks er lýst. útskýrður er munurinn á formlegu mati og óformlegu og sjónum
m.a. beint að því hverjir meta hvað og hver ber kostnaðinn af matinu. Þá er greint á
milli leiðsagnarmats og lokamats og bent á að leiðsagnarmat er yfirleitt fyrir þá sem
veita þjónustuna en lokamat er fyrir þá sem ákveða hvort eigi að veita þjónustuna
áfram eða ekki eða breyta henni. Hugtökin innra mat og ytra mat eru útskýrð og síðan
rædd ýmis álitamál sem upp kunna að koma. Áréttað er að mat snýst um fleira en mat
á árangri og fjallað er um þarfagreiningu, framkvæmdarmat, árangursmat og svo mat
á skilvirkni. í lokin er dregin upp mynd af því sem er líkt og ólíkt með mati á skóla-
starfi og rannsóknum á skólastarfi.
annar kafli bókarinnar fjallar um sögu matsverkefna í Bandaríkjunum, Bretlandi,
Kanada, Þýskalandi, Hollandi, á Norðurlöndum og svo íslandi. Farið er fljótt yfir
sögu en nefndar helstu stofnanir sem hafa umsjón með matsmálum eða eru ráðgjafar
opinberra aðila í þessum ríkjum.
Fræðilegur grunnur matskenninga og sjónarhorn þeirra eru kynnt í næstu tveimur
köflum. í þriðja kafla er sagt frá þrem flokkum kenninga sem matsfólk byggir gjarnan
starf sitt á. Þetta eru matskenningar, félagsvísindakenningar og kenningar um starf-
semina sem verið er að meta, þ.e. starfskenningar og starfskenningastýrð matsvísindi.