Búnaðarrit - 01.01.1981, Page 272
256
BÚNAÐARRIT
inga, að uppskera bregðist um allt land, eins og gerðist
sumarið 1979, og mun það raunar algjört einsdæmi, og
menn, sem ræktað hafa kartöflur áratugum saman, muna
ekki sílkt. Sveiflur í uppskerumagni hafa sjaldan orðið meiri
en svo, að menn hafi ekki sloppið skaðlausir. Venjulega
hefur nokkuð staðist á hin síðari ár framleiðsla og neysla
fram á sumar eða svo lengi, sem unnt hefur reynst að varð-
veita uppskeruna í söluhæfu ástandi. Síðast liðið haust varð
framleiðslan meiri en nokkru sinni áður eða um 176.000
tunnur, og er það langt yfir neysluþörf þ jóðarinnar, sem mun
hin síðari ár hafa verið um 120.000 tunnur. Sterkar líkur eru
á, að kartöflurækt aukist nokkuð næstu árin og þá fyrst og
fremst vegna nauðsynlegs samdráttar í mjólkurframleiðslu
og jafnvel sauðfjárrækt. Einnig er ótvírætt orðin meiri ár-
vissa í ræktuninni vegna aukinnar tækni og þekkingar.
Ber því brýna nauðsyn til, að jafnan sé unnt að nýta það
magn, sem umfram er hefðbundna neyslu, og leita allra ráða
til, að búgrein þessi skili fullum arði, og gagnvart hugsan-
legum útflutningi þyrfti búgreinin að njóta hliðstæðra kjara
og aðrar útflutningsgreinar landbúnaðarins.
II. Grænmetisversiun landbúnaðarins á lögum sam-
kvæmt að annast móttöku og heildsöludreifingu á kartöfl-
um. Annars staðar en á Suðurlandi er þetta í reynd faiið
umboðssöluaðilum, í flestum tilfellum kaupfélögunum.
Víða út um land er umbóta þörf, hvað móttökuna varðar.
Geymslurými er ófullnægjandi, bæði alltof lítið og ekki
búið nauðsynlegum tæknibúnaði. Þarna þarf að verða nokk-
ur breyting á. Framleiðendur þurfa að eiga þess kost að losna
við framleiðsluna strax að hausti, a. m. k. að mestu leyti, ef
þeir óska. í>að er í alltof mikið ráðist, að bændur byggi sjálfir
dýrt húsnæði með kannski ennþá dýrari tæknibúnaði, hver á
sinni jörð. Það hlýtur að vera ólíkt hagkvæmara að byggja
eina stóra geymslu fyrir hvert framleiðslusvæði, enda þótt
framleiðendur þurfi jafnframt að hafa yfir að ráða húsnæði,
sem ver uppskeruna fyrir frosti og skapar aðstöðu til flokk-