Morgunn - 01.06.1965, Blaðsíða 62

56
MORGUNN
að allir séu á einu máli um það, að hinn ósýnilegi hlutinn sé
öllu þýðingarmeiri. Þar á minnið sæti, sjálfsmeðvitundin og
allir þeir eiginleikar skapgerðarinnar, sem greina hvern ein-
stakling frá öðrum. Og við megum ekki láta ginnast af þeirri
yfirborðskenndu skoðun, að sálareigindir mannsins eigi sina
rót að rekja til líkamans. Sú fullyrðing er ósönnuð með öllu.
Rökfræðilega séð, er engin ástæða til að ætla, að hinn ósýni-
legi hluti mannsins hætti að vera til um leið og líkaminn deyr.
Hitt er aftur á móti mikið álitamál, hvort ekki hljóti að eiga
sér stað veruleg breyting á persónuleikanum, samfara því að
hann losnar úr tengslum við líkamann.
Hvaða skoðanir, sem við aðhyllumst um samband sálar og
líkama, er ekki unnt að loka augunum fyrir þeirri augljósu
staðreynd, að það samband er mjög náið og að miklum hluta
ævinnar verjum við til þess að sjá fyrir þörfum líkamans.
Svipmót okkar og framkoma mótast ekki svo lítið af siðum
og venjum varðandi fatnað og hreyfingar, snyrtingu og
líkamsútlitið sjálft. Líkamsfegurð ræður miklu um mótun
skapgerðar og persónuleika, og ekki síður hitt, ef maður er
sérstaklega ófríður eða vanskapaður.
Þegar haft er í huga, hve mikinn þátt líkaminn á í því að
móta persónuleikann á margbreytilega vegu, verður óneit-
anlega dálítið erfitt að hugsa sér persónuleikann án líkam-
ans. Við þekkjum fólk að verulegu leyti á ytra útliti þess. Er
þá ekki sennilegt, að vandkvæðum kunni að verða bundið að
kannast við það í líkamalausri tilveru?
Svona spurningar vakna eðlilega, þegar við lítum á per-
sónuleikann frá okkar jarðbundna sjónarhóli. Okkur verður
það svo að segja ósjálfrátt, að finnast líkaminn vera orsök
sálareinkenna okkar og sálarástands. En gleymum því ekki,
að það er andinn, sem hugsar um líkamann og sér fyrir þörf-
um hans, en ekki hið gagnstæða. Eigi að síður er þó líkam-
inn hluti persónuleikans, og líkamsdauðinn virðist skerða
þann persónuleika svo mjög, að menn geta jafnvel dregið
það í efa, að unnt sé að þekkja hann og kannast við hann,
eftir að hann er algjörlega laus við líkamann.