Morgunn - 01.06.1965, Blaðsíða 61
MORGUNN
55
vitundinni, þá horfir málið öðruvísi við. Við vitum, að raf-
magnið varir, þótt Ijósaperan i stofunni brotni eða eyðilegg-
ist. Við komumst að raun um, að hér eins og á öllum öðrum
sviðum, verður að leggja til grundvallar forsendur eða frum-
sannindi, sem við tökum gild, án þess að geta sannprófað
þau. Og ef við göngum út frá því, að innsti kjarni alheimsins
sé líf og vitund, þá leiðir af því, að líf einstaklingsins sé eilíft
og hluti þess mikla afls, sem er óháð tímanum og yfir hann
hafið. Því er það, að á máli trúarinnar byggist ódauðleiki
mannsins á því, að Guð er til.
En enda þótt af þessari grundvallarhugsun leiði það bein-
línis, að maðurinn sé ódauðleg sál, og því séu allar vanga-
veltur um þær óþarfar, bókstaflega talað, þá hefur manns-
andinn ekki getað gert sig fyllilega ánægðan með þessa
ályktun eingöngu, þótt rökrétt sé.
1 raun og veru er það æði margt, sem ruglar hugmyndir
okkar um framhaldslifið. Og jafnvel þótt við séum sannfærð
um það, að lífið haldi áfram með einhverjum hætti eftir
dauðann, þá er okkur örðugt að gera okkur ljósa grein fyrir
því, hvernig þeirri tilveru muni vera háttað.
Er þá fyrst að gera sér þess grein hvað við venjulega fel-
um í orðinu framhaldslíf. Gert mun yfirleitt ráð fyrir því, að
eftir líkamsdauðann höldum við persónuleika okkar óskert-
um, munum eftir því, sem gerðist í jarðlífinu, og að um beint
framhald sé að ræða af þeirri samhangandi reynslu, sem við
urðum fyrir á jörðinni. Einnig er iitið svo á, að við getum
haldið eða tekið á okkur þá mynd, að unnt sé að þekkja
okkur. Þetta er skýrt og ótvírætt. Og þetta felum við yfir-
leitt í hugmyndum okkar um framhaldslífið.
Er það nú hugsanlegt í ljósi þess, sem við þegar vitum
um persónuleika mannsins, að hann haldist óskertur eftir
dauða líkamans?
Þess er þá fyrst að geta, sem raunar liggur í augum uppi,
að líf okkar er tveggja tegunda, bæði sýnilegt og ósýnilegt.
Líkamir okkar eru sýnilegir og áþreifanlegir, en andinn
verður aðeins greindur með allt öðrum hætti. Og ég hygg,