Morgunn - 01.12.1975, Síða 62

164
MORGUNN
ljóðum, en sú ræða tekur yfir annan kafla kviðunnar, er nefnist
Sankhya Yoga, eða kaflinn um fræðikenningamar. — Vegna
þess grundvallar gildis er þessi orðræða í heild sinni hefir
fyrir kenninguna, sem bókin flytur, verður ekki komist hjá
að flytja þennan kafla hér að mestu orðréttan. Ummæli hins
blessaða hljóða þannig, er hann svarar Arjuna: „Þú syrgir þá
sem eigi þarf að gráta; en þó hljóma orð þín gáfulega. Vitur
maður gerir hvorki að bera kvíðboga fyrir lifendum né að
syrgja þá er deyja. Því vissulega hefir sá tími aldrei verið,
er ég og þú og þessir höfðingjar ekki voru til, og vissulega
munum vér allir lifa í eilífðinni. Eins og sál vor, — líkams-
búinn, gengur í gegnum æsku, manndómsár og elli, þannig
íklæðist hann við dauðann nýju líkamsgerfi, og myndbreyt-
ingin villir ekki um fyrir hinum vitra, og hann hryggist því
ekki né óttast. Snertingin við efnið vekur líkamsbúanum til-
finningu, hita og kulda, gleði og sársauka, en skynjanir þess-
ar koma og fara og eru ekki varanlegar. Mæt þeim með hetju-
lund. Sá maður, sem er hugrór mætir gleði og sorg með jafn-
lyndi, hann á í vitund sinni vissuna um eilíft líf. Hið varan-
lega mun aldrei liða undir lok, en það sem á sér enga tilvist
mun aldrei verða raunveruleiki. Þeir sem þekkja hinn innsta
raunveruleika gera sér grein fyrir eðli þess sem er og þess
sem er ekki. Vit því að andinn, hinn innsti kjarni sem í öllu
býr, er ótortímanlegur, og engum er kleyft að breyta hinu
óumbreytanlega. — Líkamarnir líða undir lok, en andinn,
sem í þeim býr, er eilífur, ótakmarkaður og ódauðlegur. Þess-
vegna skalt þú berjast. — Sá, sem hyggur að andinn verði
veginn, og hinn, er sýnist hann vera vegandinn, þeir þekkja
eigi sannleikann. Hið eilifa í manninum getur ekki vegið og
það verður eigi heldur vegið. — Sál mannsins, líkamsbúinn,
er óborin, ódauðleg og ævarandi; hún er ógetin, eilif og hefir
alltaf verið til; hún er um eilífð óumbreytanleg og deyr ekki,
þótt likaminn falli i valinn. — Þegar maðurinn veit að sálin
er óborin, ævarandi, óþrotleg og ótortímanleg, hvernig getur
hann hugsað að hann hafi vegið eða valdið vígum. — Eins
og maðurinn leggur til hliðar slitna flík og tekur sér nýja,