Ritmennt - 01.01.2005, Page 74

Ritmennt - 01.01.2005, Page 74
ÁRMANN JAKOBSSON RITMENNT og margir þættir Morkinskinnu snúast ein- mitt um lesti hans. Brestir Haralds eru enda bæði til þess fallnir að skapa frásagnarverða togstreitu og spennu en um leið koma á framfæri almennari visku um mikilvægar dyggðir konunga og annarra stjórnenda.16 íslendingur sem lcemur að utan til þessa heims getur auðvitað átt von á andbyr og erfióleikum, en samt getur mótlætið einn- ig verið jákvætt. Islendingur við norsku hirðina getur ekki reitt sig á neinn nema sjálfan sig og neyðist því til að verða sterkur og sjálfstæður. Þannig þarf Sneglu-Halli að grípa fyrsta tækifærið til að vekja athygli á sér þegar hann siglir fyrir Agðanes á leið til Þrándheims og herslcip lcemur á móti. Þar er maður í rauðum kyrtli sem spyr hver stýri skipinu og þá svarar Halli að bragði og kemst þannig í færi við göfugan Norðmann sem reynist síðan vera konungur sjálfur. Konungur er gjarnan árásargjarn í tali, og þegar Halli hefur svarað spyr hann strax hvort jötunninn Agði hafi ekki sorðið þá félaga áður en hann hleypti þeim fyrir nesið. Halli er þá skjótur til svars og segir að jöt- unninn hljóti að hafa beðið betri manna og vonist nú eftir viðmælandanum sjálfum. Þetta snögga en grófa tilsvar reynist vera fyrsta skref hans til að komast í náð kon- ungs. Eklci leikur á tveimur tungum að hann tekur áhættu. Hver veit hvernig slcap- bráður konungur bregst við svona svari? En ef til vill hafa Halla borist spurnir af skapferli Haralds konungs. Þessi tiltelcni konungur er óvenju mikill vinur íslendinga og þeim velviljaður. Auk heldur er hann sjálfur skáld og sagnamaður og leggur kapp á að halda uppi skáldskap og söguflutningi við hirðina. Fyndni er mikilvægur lcostur í augum hans, og ef marka má Sneglu-Halla þátt í Flateyjarbók kastaði hann hæðiyrðum að þeim er honurn sýndist en þoldi allra manna best þótt að honum væri lcastað klámyrðum.17 Svar Halla um Agða kynni að hafa komið honum í koll andspænis öðrum konungi, en hann hittir í mark, og Haraldur konungur tekur við honum þegar hann biður um leyfi til að fá að vera við hirð hans, en hefur þó á þann fyrirvara að hirðin sé erfið útlendingum. Ný tegund orðlistamanns Munnur Halla reynist þannig mikilvægt hjálpartæki á leið hans inn í hirðsamfélagið. Ef Halli væri ekki snöggur til svars er óvíst að konungur hefði tekið við honum. Einn brandari dugar þó skammt í þessu sam- félagi, Halli þarf stöðugt að minna konung á hæfileika sína. Síðar kemst hann til meiri metorða þegar hann er sneggstur hirðmanna að setja saman vísu um dverginn Tútu, og þegar hann fellur í ónáð bjargar hann sér frá bráðum bana með annarri vísu um dverg- inn. Allt eru þetta dæmi um siðmenntaða notkun munnsins þó að mörkin séu held- ur óljósari hjá Halla en öðrum vegna þess hversu klúr og líkamleg gamansemi hans 16 Við Theodore M. Andersson höfum tekist nokkuð á um lýsingu Haralds harðráða i Morkinskinnu (sjá einkum Andersson, „The Politics of Snorri Sturluson," Journal of English and Germanic Philology 93 (1994), bls. 55-78; Ármann Jakobsson, „The Individual and the Ideal: The Representation of Royalty in Morkinskinna, Journal of Enghsh and Germanic PhiJoJogy 99 (2000), bls. 71-86; Ármann Jakobsson, Staður í nýjum heimi, bls. 193-202). 17 Flateyjarbók. C.R. Unger gaf út. Kristjanía 1868, bls. 415. 70
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172

x

Ritmennt

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.