Ritmennt - 01.01.2005, Qupperneq 74

Ritmennt - 01.01.2005, Qupperneq 74
ÁRMANN JAKOBSSON RITMENNT og margir þættir Morkinskinnu snúast ein- mitt um lesti hans. Brestir Haralds eru enda bæði til þess fallnir að skapa frásagnarverða togstreitu og spennu en um leið koma á framfæri almennari visku um mikilvægar dyggðir konunga og annarra stjórnenda.16 íslendingur sem lcemur að utan til þessa heims getur auðvitað átt von á andbyr og erfióleikum, en samt getur mótlætið einn- ig verið jákvætt. Islendingur við norsku hirðina getur ekki reitt sig á neinn nema sjálfan sig og neyðist því til að verða sterkur og sjálfstæður. Þannig þarf Sneglu-Halli að grípa fyrsta tækifærið til að vekja athygli á sér þegar hann siglir fyrir Agðanes á leið til Þrándheims og herslcip lcemur á móti. Þar er maður í rauðum kyrtli sem spyr hver stýri skipinu og þá svarar Halli að bragði og kemst þannig í færi við göfugan Norðmann sem reynist síðan vera konungur sjálfur. Konungur er gjarnan árásargjarn í tali, og þegar Halli hefur svarað spyr hann strax hvort jötunninn Agði hafi ekki sorðið þá félaga áður en hann hleypti þeim fyrir nesið. Halli er þá skjótur til svars og segir að jöt- unninn hljóti að hafa beðið betri manna og vonist nú eftir viðmælandanum sjálfum. Þetta snögga en grófa tilsvar reynist vera fyrsta skref hans til að komast í náð kon- ungs. Eklci leikur á tveimur tungum að hann tekur áhættu. Hver veit hvernig slcap- bráður konungur bregst við svona svari? En ef til vill hafa Halla borist spurnir af skapferli Haralds konungs. Þessi tiltelcni konungur er óvenju mikill vinur íslendinga og þeim velviljaður. Auk heldur er hann sjálfur skáld og sagnamaður og leggur kapp á að halda uppi skáldskap og söguflutningi við hirðina. Fyndni er mikilvægur lcostur í augum hans, og ef marka má Sneglu-Halla þátt í Flateyjarbók kastaði hann hæðiyrðum að þeim er honurn sýndist en þoldi allra manna best þótt að honum væri lcastað klámyrðum.17 Svar Halla um Agða kynni að hafa komið honum í koll andspænis öðrum konungi, en hann hittir í mark, og Haraldur konungur tekur við honum þegar hann biður um leyfi til að fá að vera við hirð hans, en hefur þó á þann fyrirvara að hirðin sé erfið útlendingum. Ný tegund orðlistamanns Munnur Halla reynist þannig mikilvægt hjálpartæki á leið hans inn í hirðsamfélagið. Ef Halli væri ekki snöggur til svars er óvíst að konungur hefði tekið við honum. Einn brandari dugar þó skammt í þessu sam- félagi, Halli þarf stöðugt að minna konung á hæfileika sína. Síðar kemst hann til meiri metorða þegar hann er sneggstur hirðmanna að setja saman vísu um dverginn Tútu, og þegar hann fellur í ónáð bjargar hann sér frá bráðum bana með annarri vísu um dverg- inn. Allt eru þetta dæmi um siðmenntaða notkun munnsins þó að mörkin séu held- ur óljósari hjá Halla en öðrum vegna þess hversu klúr og líkamleg gamansemi hans 16 Við Theodore M. Andersson höfum tekist nokkuð á um lýsingu Haralds harðráða i Morkinskinnu (sjá einkum Andersson, „The Politics of Snorri Sturluson," Journal of English and Germanic Philology 93 (1994), bls. 55-78; Ármann Jakobsson, „The Individual and the Ideal: The Representation of Royalty in Morkinskinna, Journal of Enghsh and Germanic PhiJoJogy 99 (2000), bls. 71-86; Ármann Jakobsson, Staður í nýjum heimi, bls. 193-202). 17 Flateyjarbók. C.R. Unger gaf út. Kristjanía 1868, bls. 415. 70
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172

x

Ritmennt

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.