Ritmennt - 01.01.2005, Síða 74

Ritmennt - 01.01.2005, Síða 74
ÁRMANN JAKOBSSON RITMENNT og margir þættir Morkinskinnu snúast ein- mitt um lesti hans. Brestir Haralds eru enda bæði til þess fallnir að skapa frásagnarverða togstreitu og spennu en um leið koma á framfæri almennari visku um mikilvægar dyggðir konunga og annarra stjórnenda.16 íslendingur sem lcemur að utan til þessa heims getur auðvitað átt von á andbyr og erfióleikum, en samt getur mótlætið einn- ig verið jákvætt. Islendingur við norsku hirðina getur ekki reitt sig á neinn nema sjálfan sig og neyðist því til að verða sterkur og sjálfstæður. Þannig þarf Sneglu-Halli að grípa fyrsta tækifærið til að vekja athygli á sér þegar hann siglir fyrir Agðanes á leið til Þrándheims og herslcip lcemur á móti. Þar er maður í rauðum kyrtli sem spyr hver stýri skipinu og þá svarar Halli að bragði og kemst þannig í færi við göfugan Norðmann sem reynist síðan vera konungur sjálfur. Konungur er gjarnan árásargjarn í tali, og þegar Halli hefur svarað spyr hann strax hvort jötunninn Agði hafi ekki sorðið þá félaga áður en hann hleypti þeim fyrir nesið. Halli er þá skjótur til svars og segir að jöt- unninn hljóti að hafa beðið betri manna og vonist nú eftir viðmælandanum sjálfum. Þetta snögga en grófa tilsvar reynist vera fyrsta skref hans til að komast í náð kon- ungs. Eklci leikur á tveimur tungum að hann tekur áhættu. Hver veit hvernig slcap- bráður konungur bregst við svona svari? En ef til vill hafa Halla borist spurnir af skapferli Haralds konungs. Þessi tiltelcni konungur er óvenju mikill vinur íslendinga og þeim velviljaður. Auk heldur er hann sjálfur skáld og sagnamaður og leggur kapp á að halda uppi skáldskap og söguflutningi við hirðina. Fyndni er mikilvægur lcostur í augum hans, og ef marka má Sneglu-Halla þátt í Flateyjarbók kastaði hann hæðiyrðum að þeim er honurn sýndist en þoldi allra manna best þótt að honum væri lcastað klámyrðum.17 Svar Halla um Agða kynni að hafa komið honum í koll andspænis öðrum konungi, en hann hittir í mark, og Haraldur konungur tekur við honum þegar hann biður um leyfi til að fá að vera við hirð hans, en hefur þó á þann fyrirvara að hirðin sé erfið útlendingum. Ný tegund orðlistamanns Munnur Halla reynist þannig mikilvægt hjálpartæki á leið hans inn í hirðsamfélagið. Ef Halli væri ekki snöggur til svars er óvíst að konungur hefði tekið við honum. Einn brandari dugar þó skammt í þessu sam- félagi, Halli þarf stöðugt að minna konung á hæfileika sína. Síðar kemst hann til meiri metorða þegar hann er sneggstur hirðmanna að setja saman vísu um dverginn Tútu, og þegar hann fellur í ónáð bjargar hann sér frá bráðum bana með annarri vísu um dverg- inn. Allt eru þetta dæmi um siðmenntaða notkun munnsins þó að mörkin séu held- ur óljósari hjá Halla en öðrum vegna þess hversu klúr og líkamleg gamansemi hans 16 Við Theodore M. Andersson höfum tekist nokkuð á um lýsingu Haralds harðráða i Morkinskinnu (sjá einkum Andersson, „The Politics of Snorri Sturluson," Journal of English and Germanic Philology 93 (1994), bls. 55-78; Ármann Jakobsson, „The Individual and the Ideal: The Representation of Royalty in Morkinskinna, Journal of Enghsh and Germanic PhiJoJogy 99 (2000), bls. 71-86; Ármann Jakobsson, Staður í nýjum heimi, bls. 193-202). 17 Flateyjarbók. C.R. Unger gaf út. Kristjanía 1868, bls. 415. 70
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172

x

Ritmennt

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.