Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 62

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 201162
líf og störf Ungra innflytJenda
segja að hafi aukist undanfarin ár er skilningur hafi vaxið á þörfum þeirra. Þau segja
jafnframt að þau hafi lítinn stuðning fengið við íslenskunám sitt í framhaldsskóla.
Einn framhaldsskólanna virðist þó skera sig úr að þessu leyti og hefur þróað sérstakt
skipulag til að styðja ungmenni með önnur móðurmál en íslensku. Ungmenni sem
sækja nám í þeim skóla nefna einnig að þar hafi þau rödd og fái mörg tækifæri til að
hafa áhrif á námsumhverfi sitt. Þau kunna vel að meta það. Ein stúlkan segir um þetta:
Ég byrjaði í [öðrum skóla] og þar var alltof mikil íslenska og ég skildi ekki neitt. Svo
var stofnuð þar nýbúadeild. … En í [mínum skóla], það er margt þar fyrir útlendinga
… Við erum í stjórn þar og gerum margt saman … Það er alltaf verið að spyrja okkur
hvað við viljum gera …
Elstu ungmennin í hópnum sem komu til Íslands á unglingsárum sínum hafa átt erfiðast
með að ná tökum á íslensku og því átt nokkuð erfitt með nám. Elsta stúlkan í hópn-
um flosnaði upp úr námi eins og áður er nefnt. Þau sem næst koma í aldursröðinni
eru í framhaldsskólum og ein stúlka er í háskóla. Þau hafa öll glímt við tungumála-
örðugleika í námi sínu og sú glíma er stöðug, t.d. í náttúrufræði og öðrum greinum.
Aðspurð hvar erfiðleikarnir séu mestir segir ein stúlknanna:
Í náttúrufræði er kennarinn bara að tala um kaflann á íslensku og mörg orð sem ég
hef aldrei heyrt áður og ég skil ekki hvað hann er að tala um og hvað er hann að gera
og hvað við eigum að gera í verkefni …
Aðspurð hvað hún telji vera til ráða í stöðunni segir hún:
Þegar hann er að útskýra getur hann kannski útskýrt aðeins betur fyrir mig í tíman-
um … mér fannst betra um sumarið þegar ég er í fríi þá get ég bara tekið bókina og
farið yfir og næsta ár tekið náttúrufræði.
önnur stúlka nefnir að það erfiðasta sé að læra um íslensk orðtök. Ungmennin nefna
að gott væri að hafa markvissari stuðning við íslenskunámið og hvað háskólann
varðar, mætti t.d. bjóða upp á aðstoð við skrifleg skil verkefna sem fælist í yfirlestri
og ábendingum um hvað betur mætti fara í fræðilegum skrifum. Þess ber að geta
að flest ungmennanna höfðu hvorki íslensku- né enskukunnáttu við komuna til
Íslands, en nokkur þeirra höfðu lært dálitla ensku í grunnskólum í heimalandi sínu.
Enskukunnáttan hefur lítið hjálpað þeim og sumum alls ekki. Ungmennin gera sér
fulla grein fyrir því að íslenskunáminu lýkur ekki þegar grunnskólagöngunni lýkur.
Þau skilja að sífellt bætist við orðaforðann í framhaldsskólum og háskóla og því verði
íslenskunám æviverkefni þeirra vilji þau setjast að á Íslandi. Aðspurð hvað reyni mest
á í háskólanáminu segir ein stúlkan:
Það er íslenskan … og svo er ég ekki það góð í ensku. Glósurnar eru á íslensku og
það eru orð sem við notum ekki venjulega … orð sem tengjast faginu. … Það gengur
svo hratt að ég á erfitt með að ná því … Íslenskan mín er ekki það góð, ég get ekki
fylgst með …
Athyglisvert er að ungmennin fjögur sem nú eru 15–19 ára (og voru við komuna til
Íslands á aldrinum fimm til tíu ára) taka það fram í viðtölunum að þeim gangi vel í