Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Side 63

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011 63
hanna ragnarsdóttir
námi og að þau telji sig ekki þurfa stuðning í íslensku. Þó að þau hafi átt erfitt upp-
dráttar fyrstu árin í grunnskólanum hafi þau náð það góðum tökum á íslensku að þau
standi jafnfætis íslenskum jafnöldrum sínum. Velgengni þeirra í námi staðfestir það
og tveir piltanna, sem enn stunda nám í grunnskólum, telja sig hafa betri kunnáttu í
íslensku í dag en í móðurmáli sínu. Þau fimm sem eru á aldrinum 20–24 ára glíma að
eigin sögn enn við erfiðleika í námi og starfi sem stafa af ónógri þekkingu á íslensku.
Tungumál: Tækifæri og erfiðleikar
Tungumál ber mikið á góma í viðtölunum, bæði tungumálaerfiðleika og möguleika
tengda tungumálum. Ungmennin ræða töluvert um reynslu sína af íslenskunámi,
baráttu og að lokum sigra við að ná tökum á íslensku. Þau yngri lýsa reynslu sinni og
upplifun af því að tapa jafnframt móðurmáli sínu. Íslenskan hafi smám saman orðið
þeirra fyrsta mál:
Ég tala betri íslensku en [móðurmál] … þegar ég tala við fólk þá annað hvort ensku,
þá bætir maður ensku máli við eða íslensku … þegar ég tala við afa minn [í uppruna-
landinu] þá er ég bara, ööö … hvað á ég að segja?
Þó að ungmennin noti móðurmálið á heimili sínu í daglegum samskiptum nefna þau
m.a. að þau eigi orðið erfitt með að skrifa það og þurfi í samræðum oft að hugsa sig
um til að finna réttu orðin. Þau virðast ekki hafa miklar áhyggjur af þessari þróun en
segja þetta einkum vera erfitt þegar þau heimsæki upprunalönd sín og hitti ættingja
og vini þar.
Sum þeirra hafa þó áhuga á að læra meira í móðurmáli sínu og stefna á frekara nám
í því í framtíðinni. Stúlkan sem stundar háskólanám segir:
Ég er ennþá betri í [mínu móðurmáli] en íslensku og ensku. [Móðurmál mitt] er besta
málið mitt … og í framtíðinni vil ég læra það betur, sérstaklega að skrifa.
Á heimilunum eru dæmi um að jafnvel tvö önnur mál séu notuð samhliða íslenskunni
og er þá enska gjarnan annað þeirra.
Framtíðarsýn: Menntun, störf, búseta og fjölskylda
Ungmennin eru öll áhugasöm um nám og störf í framtíðinni. Eins og áður segir stundar
ein stúlknanna háskólanám, í raunvísindum. Hin ungmennin nefna framtíðaráætlanir
sínar, svo sem í læknisfræði, tannlæknisfræði, viðskiptafræði, hönnun, tölvunámi og
fleiri greinum. öll stefna þau á frekari menntun að loknu núverandi námi sínu og eru
með áhugaverðar framtíðaráætlanir.
Í viðtölunum við ungmennin kemur fram að þau sjá fyrir sér búsetu á Íslandi í
framtíðinni. Sum tala þó um að takist þeim ekki að uppfylla framtíðaróskir sínar muni
þau reyna fyrir sér í upprunalandinu eða í öðrum löndum. Þegar þau eru spurð hvort
þau hafi áhuga á búsetu í upprunalöndum sínum í framtíðinni segjast þau frekar
munu kjósa Ísland eða jafnvel önnur lönd til búsetu.
Þegar talið berst að stofnun fjölskyldu telja sum ungmennanna það mikilvægt að
eignast maka sem aðhyllist sömu trúarbrögð og lífsviðhorf. Múslímsku ungmennin í