Læknablaðið - 15.04.1996, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
299
saman við árið 1994. Athyglinni var beint að ástæðu
endurtekinnar liðspeglunar og undanfarandi spegl-
unar.
Niðurstöður: Árið 1992 voru 18,2% af öllum lið-
speglunum á hné endurteknar liðspeglanir og árið
1994 voru það 28,2%. Af 57 endurteknum liðspegl-
unum 1992 voru 19 vegna fyrri liðþófabrottnáms,
tvær eftir liðþófasaum, 21 vegna krossbandsvanda-
mála og 15 höfðu aðra greiningu. Árið 1994 höfðum
við 131 endurtekna liðspeglun. Þar af voru 33 kross-
bandsaðgerðir. Afgangurinn voru 98 sjúklingar.
Þegar sjúklingarnir voru skoðaðir með tilliti til fyrri
Iiðspeglunar í staðdeyfingu fundust 48 sjúklinga.
Núverandi aðgerð var beint að krossbandssinaað-
gerð hjá 23 sjúklingum, hjá 18 sjúklingum var um að
ræða endurteknar liðþófarifur og hjá sex sjúklingum
var slit og liðmús hjá einum. I 13 af þessum 48
tilfellum var hægt að sjá að staðdeyfingin hefði verið
aðalorsök endurliðspeglunar, það er 2,8% af öllum
hnéliðspeglunum.
Ályktun: Aukinn fjöldi endurtekinna liðspeglana
var í fyrsta lagi vegna aukins fjölda fyrstu liðspegl-
ana. I öðru lagi vegna undirbúnings fyrir kross-
bandsaðgerðir. í þriðja lagi aðeins aukinn fjöldi end-
urrifa eftir fyrri liðþófaaðgerðir. Við teljum að
stöðluð eyðublöð fyrir liðspeglanir eigi að aðskilja
fyrstu liðspeglanir frá seinni með númerum.
Erindi flutt á Sportmedicin 2000 í júní 1995 í
Stokkhólmi.
6. Magakrabbamein 1980-1994.
Eitt hundrað og fjórtán aðgerðir
á Landspítalanum
Auður Smitli", Margrét Oddsdóttir11, Jónas
Hallgrímsson21, Jónas Magnússon"
"Handlœkningadeild Landspítalans,
21 Rannsóknastofa Háskóla íslands í meinafrœði
Nýgengni magakrabbameins á íslandi hefur
minnkað en er enn 24,1 hjá körlum og 11,8 hjá kon-
um (á 100.000 íbúa á ári 1989-1993). Við fórum yfir
sjúkraskrár sjúklinga sem teknir voru til aðgerða á
Landspítalanum frá janúar 1980 til desember 1993 til
að gera okkur grein fyrir árangri meðferðar.
Við rannsökuðum vefjagreiningu, staðsetningu,
TNM-stigun og tegund aðgerðar. Það voru 72 karl-
menn (meðalaldur 71 árs, bil 21-90) og 42 konur
(meðalaldur 68, bil 39-93). Garnafrumugerð var al-
gengust eða 73%, blönduð gerð 23% og ógreinan-
legir 4%. Æxlið var staðsett í nærþriðjungi maga í
18% tilvika, miðþriðjungi maga 24% tilvika og
fjærþriðjungi maga í 40% tilvika, á mörgum stöðum
í 16% tilvika og óþekkt staðsetning var í 2%. Af
sjúklingum voru 22% á stigi Ia og Ib með fimm ára
lifun 55% og 50%. Á stigum Illb og IV voru 54%
með fimm ára lifun, 8% og 4%. Lifun fyrir tímabilin
1980-1984, 1985-89 og 1990-94 var ekki marktækt
mismunandi. Greiningin early cancer jókst frá
14,6% 1984 til 32,5% 1990-94. Fjærmagaúrnám var
algengasta aðgerðin 47,4%, síðan algjört brottnám
maga 36,9% og úrnám nærhluta maga 15,8%. Dán-
artalan var 12% (5/42) eftir algjört brottnám maga
og 11% (6/54) eftir fjærúrnám maga og 6% (1/18)
eftir næraðgerð. Dánartalan var 15% (6/40) tímabil-
ið 1980-84, 11% (3/28) tímabilið 1985-89 og 6,5%
(3/46) tímabilið 1990-94. Fylgikvillar eftir aðgerð
voru algengir, 42% eftir algjört magaúrnám og 33%
fyrir nær- og 22% fyrir fjærmagaúrnám.
Magakrabbamein er enn heilbrigðisvandamál á
íslandi, jafnvel þó nýgengi sé minnkandi. Greining á
forstigskrabbameini (early gastric cancer) hefur
aukist en lifun hefur ekkert breyst. Fylgikvillum eft-
ir aðgerðir fækkaði og dánartala lækkaði en er samt
of há. Lifun með tilliti til stigunar er samanburðar-
hæf við aðrar rannsóknir með venjubundnum, léleg-
um árangri.
7. Magakrabbamein á
Borgarspítala 1981 til 1992
Gunnar Mýrdal, Helgi K. Sigurðsson, Þorvaldur
Jónsson
Skurðlœkningadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur,
Fossvogi
Gerð var afturskyggn könnun á öllum sjúklingum
sem lögðust inn á skurðlækningadeild Borgarspítal-
ans með nýgreint magakrabbamein á árunum 1981-
1992. Gagna var aflað úr sjúkraskrám. Alls komu
169 sjúklingar til meðferðar á tímabilinu, 112 karlar
og 57 konur. Miðaldur var 70 ár (20-92), 70 ár hjá
körlum og 73 hjá konum. Rétt greining lá fyrir hjá
94% fyrir skurðaðgerð, og var greining fengin með
magaspeglun hjá 92% en röntgenrannsókn hjá 2%.
Algengustu einkenni voru verkur í kvið (64%),
megrun (46%), blóðskortur (25%), þemba (24%),
uppköst (22%), melena (18%) og blóðuppköst
(hematemesis) (9%). Krabbameinið var í magastúf
hjá 16 sjúklingum. Skurðaðgerð var gerð hjá 157
sjúklingum en engin aðgerð hjá 12. Var það vegna
útbreiðslu sjúkdóms hjá níu en lélegu almennu
ástandi hjá þremur. Skurðaðgerð til könnunar ein-
göngu var gerð hjá 18 sjúklingum. Líknandi (pall-
itative) meðferð hjá 19, en reynd aðgerð til lækning-
ar hjá 119. f þeim hópi var gerð fjar- (distal) brott-
nám hjá 49, algjört magaúrnám hjá 51 og annað
inngrip hjá 19. Skurðdauði var 2,5% (4/157). Meðal
meiriháttar fylgikvilla má nefna atelectasis (22%),
pleural effusion (18%), anastomosuleka (17%),
graftarsótt (14%), íferð ílunga (13%), neðanþindar-
ígerð (9%), sárrof 2% og fleygdrep (infarct) 1%. Af
öllum sem fóru í aðgerð var æxlið bundið við slím-
húð (early cancer) hjá 11% sjúklinga, vaxið inn í
vöðvalög hjá 10%, og vaxið út á yfirborð maga án
eitlameinvarpa hjá 10%. Eitlameinvörp án greinan-
legra fjarmeinvarpa eða yfirvaxtar á aðlæg líffæri
voru hjá 31%, en fjarmeinvörp eða yfirvöxtur hjá