Læknablaðið - 15.04.1996, Blaðsíða 79

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
331
Könnun á upplýsingaflæði milli
sérfræðinga og heimilislækna
íslenskt heilbrigðiskerfi er
mjög flókið og dreift. Þannig er
algengt að margir aðilar á mörg-
’um stofnunum og mismunandi
stöðum séu að fást við sama
sjúklinginn oft samtímis eða í
framhaldi hver af öðrum. Til að
starf þeirra sé markvisst og nái
sem bestum árangri er mjög
nauðsynlegt að upplýsingaflæði
milli þeirra aðila sem eru að fást
við viðkomandi sjúkling sé sem
best.
I þessu skyni hefur verið
komið upp kerfi svokallaðra til-
vísana og læknabréfa auk rann-
sóknasvara sem ætlað er að
tryggja upplýsingaflæðið.
Menn hefur mjög greint á um
hvort upplýsingaflæði milli
lækna og annarra heilbrigðis-
starfsmanna sé í viðunandi
ástandi. Vegna skorts á könn-
unum á þessu hafa menn haldið
uppi órökstuddum einkaskoð-
unum. Astæða er til að fá vitn-
eskju um hvernig þessum mál-
um er háttað með það fyrir aug-
um að reyna að bæta úr ef þurfa
þykir.
Tilgangur rannsóknar þessar-
ar er að kanna upplýsingaflæði
milli heimilis- og heilsugæslu-
lækna annars vegar og sérfræð-
inga á einkastofum hins vegar,
Könnunina unnu eftirtaldir
læknar: Gestur Þorgeirsson,
Guðmundur B. Guðmundsson,
Gunnar Baarregaard, Hafsteinn
Skúlason, Högni Óskarsson,
Kristján Guðmundsson, Ludvig
Guðmundsson, Lúðvík Ólafs-
son, Ólafur F. Magnússon, Páll
Torfi Önundarson og Sveinn
Magnússon.
það er að segja tíðni tilvísana frá
heimilislækni til sérfræðings
annars vegar og tíðni lækna-
bréfa frá sérfræðingum til heim-
ilislækna hins vegar.
Könnunin er unnin á vegum
nefndar sem heilbrigðisráð-
herra skipaði á síðastliðnu ári
og átti að fjalla um samskipti
heimilis- og heilsugæslulækna
annars vegar og sérfræðinga
hins vegar.
Ákveðið var að gera aftur-
skyggna könnun sem næði til
tímabilsins október til nóvem-
ber 1994. Þetta tímabil var valið
vegna þess að þá ríkti tiltölulega
góður friður í samskiptum of-
annefndra hópa en tveimur
mánuðum seinna hófst eins og
þekkt er hatrömm deila þeirra á
milli.
Könnunin var sett upp þannig
að Tryggingastofnun ríkisins
valdi af handahófi 1200 læknis-
verkareikninga frá sérfræðing-
um sem bárust fyrir mánuðina
október og nóvember 1994.
Rannsóknarsvæðið náði til íbúa
Stór-Reykjavíkursvæðisins,
það er að segja Hafnarfjarðar,
Álftaness, Garðabæjar, Kópa-
vogs, Seltjarnarness, Reykja-
víkur og Mosfellsbæjar.
Undanskildir í rannsókninni
voru reikningar frá rannsóknar-
læknum, röntgenlæknum og
augnlæknum.
Prjár heilsugæslustöðvar og
ein heimilislæknastöð voru
valdar til að gera hina eiginlegu
könnun. Þær voru stöðvarnar í
Garðabæ, Efra-Breiðholti, á
Seltjarnarnesi og í Kringlu,
(fjórir af fimm læknum stöðvar-
innar tóku þátt í könnuninni,
einn var forfallaður).
Þeir sjúklingar sem lentu í úr-
takinu og voru örugglega skráð-
ir á viðkomandi heimilislækna
og heilsugæslustöðvar voru at-
hugaðir. Þannig fengust samtals
216 sjúklings/sérfræðings sam-
skipti (ef sami sjúklingur kom
oftar en einu sinni til sama sér-
fræðings töldust það vera ein
sjúklings/sérfræðings sam-
skipti). Reikningar svæfinga-
lækna sem komu til vegna að-
gerða annarra lækna voru ekki
taldir með en sæi hins vegar
svæfingalæknir sjúklinginn einn
síns liðs, þá væntanlega vegna
einhvers konar verkja — eða
deyfingarmeðferðar, voru sam-
skiptin talin.
Kannað var hversu oft heim-
ilislæknir sjúklings hafði sent
skriflega eða sannanlega munn-
lega tilvísun til viðkomandi sér-
fræðings. Heimilislæknir taldist
hafa sent tilvísun til sérfræð-
ingsins ef hún var skrifuð eftir 1.
nóvember 1991.
Þá var kannað hversu oft
læknabréf bárust frá viðkom-
andi sérfræðingi til heimilis-
læknis. Læknabréf taldist hafa
borist ef viðkomandi sérfræð-
ingur hafði sent læknabréf til
heimilislæknisins eftir 1. ágúst
1994, það er að segja tveimur til
fjórum mánuðum áður en sam-
skipti sjúklings og sérfræðings
áttu sér stað og fram að þeim
tíma sem rannsóknin fór fram
en hún var framkvæmd á tíma-
bilinu lok október 1995 til jan-
úar 1996. Ef eldri tilvísanir en
ofan greinir eða eldri læknabréf
voru til voru þau ekki talin með
í aðal könnuninni.
Helstu niðurstöður könnun-
arinnar eru þær að læknabréf