Læknablaðið - 15.05.1999, Qupperneq 75

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
455
Læknaskorturinn - önnur grein
/
A að fjölga í læknadeild og auka
starfsþjálfun kandídata í heilsugæslu?
Er það nóg?
í aprílblaði Læknablaðsins hófum við umfjöllun um
læknaskortinn sem mikið hefur verið til umræðu að und-
anförnu. Þar reyndum við að gera okkur grein fyrir því
hversu mikill skorturinn er og reyndum að spá í það
hvernig hann muni þróast á næstu árum. Nú er röðin
komin að úrræðunum en að sjálfsögðu hafa menn sett
fram ýmsar hugmyndir um það hvernig best væri að
bregðast við skorti á læknum.
Eins og fram kom í fyrstu
greininni er hægt að skipta
þessum vanda í þrennt. I
fyrsta lagi er það sá skortur
sem nú er orðinn að staðreynd
og snýr að heilsugæslunni.
Þar eru 17 af 85 stöðum ósetn-
ar eða fimmta hver staða.
Önnur gerð af læknaskorti er
sú sem snýr að unglæknum og
aðstoðarlæknum á sjúkrahús-
unum en þar stefnir í alvarleg-
an vanda þegar vinnutímatil-
skipun ESB tekur gildi. 1
þriðja lagi er það almennur
læknaskortur sem vinnuhópur
á vegum norrænu læknasam-
takanna sér fyrir að gæti orðið
hér á landi á næstu 10-15 ár-
um. Við þessu þarf náttúrulega
að bregðast með mismunandi
hætti.
Þegar Sigurður Guð-
mundsson landlæknir var
spurður að því hvað væri til
bragðs að taka til þess að draga
úr hinum tilfinnanlega skorti á
heilsugæslulæknum á lands-
byggðinni sagði hann að til
þessa hefðu stjómvöld bmgð-
ist við með ýmsum skamm-
tímalausnum, svo sem að fá
læknanema og eldri lækna til
að hlaupa í skarðið. Það væri
hins vegar orðið tímabært að
huga alvarlega að framtíðar-
lausnum á þessum vanda.
Fimm hugmyndir um
aðgerðir
„Að sjálfsögðu hafa menn
hugað að lausnum á þessum
læknaskorti og það má segja
að komið hafi fram einar
fimm hugmyndir sem gætu
dregið eitthvað í þá veru að
auka áhuga manna á því að
starfa í heilsugæslunni.
Sú fyrsta og augljósasta er
að kynna starfið í heilsugæsl-
unni betur og fyrr í lækna-
náminu en nú er gert, sýna
læknanemum fram á að þetta
sé heillandi starf sem býður
upp á sjálfstæði og faglega
vídd. Þetta þarf að gera helst á
fyrsta eða öðru ári.
I öðru lagi er að kynna ung-
um læknum* heilsugæsluna á
kandídatsári með því að láta
hluta af starfsþjálfun þeirra
fara fram í heilsugæslunni með
sama hætti og á handlækn-
inga- og lyflækningadeildum
sjúkrahúsanna. Þessa starfs-
þjálfun þarf að skilgreina sem
nám. Það er ekki verið að tala
um að senda unga kandídata
út á land þar sem þeir starfa
einir allan tímann.
í þriðja lagi hafa menn
spurt hvort við útskrifum
nógu marga lækna. Fyrir því
eru ýmis rök að svo sé ekki og
því hefur verið samþykkt að
víkka numerus clausus í lækna-
deild, fjölga nýnemum úr 36 í
40 á ári. Svo má deila enda-
laust um það hvort talan 40 sé
nægilega há en þetta er í það
minnsta skref í þá átt að fjölga
nemum. Það má líka spyrja
um réttmæti þess að nota
numerus clausus sem aðferð
við að velja inn í háskóla. Eg
var sjálfur mikið á móti því
þegar ég var í námi og er það
enn. Eg hef alltaf talið rétt-
látara að miða við lágmarks-
einkunn sem má vera há.
í fjórða lagi er ljóst að það
þarf að bæta vinnuskilyrði og
kjör lækna á landsbyggðinni.
Heimilislæknar sætta sig ekki
við að vera sífellt á vakt og
einyrkjabúskapurinn heyrir
sögunni til. Þar er verið að
gera spennandi tilraun á Aust-
urlandi þar sem búið er að
setja allar heilbrigðisstofnanir
undir einn hatt. Það auðveldar
mönnunt að hreyfa fólk til og
flytja það milli staða, það er
hægt að stækka vaktsvæðin og
skilgreina þarfir umhverfisins
betur. Einnig er hægt að taka
upp nýjungar sem lyftir
mönnum faglega, um það eru
nokkru dæmi eystra.