Sagnir - 01.06.2009, Blaðsíða 15

Sagnir - 01.06.2009, Blaðsíða 15
Sagnir, 29. árgangur fyrsti var heilbrigðisástædur. Þá væru aðstæður þannig að annaðhvort var konan í hættu eða það voru miklar líkur á að barnið yrði ekki heilbrigt. Annar flokkurinn var félagslegar ástœður. Þar flokkuðust inn í bágar heimilsaðstæður, mikil fátækt, sjúkdómar á heimilinu o.s.frv. Seinasti flokkurinn var mannúðarástœður. Þar voru ástæðurnar „Sérstök persónuleg óhamingju samfara barnsburðinum, án þess að heilbrigðisástæðum eða eiginlegum félagsástæðum er að dreifa.“' Frumvarpið 1934 tók einungis tillits til heilbrigðisástæðna, en þó gátu félagslegar ástæður haft áhrif. I greinagerð sem Læknafélag Reykjavíkur gaf út um frumvarpið vildu þeir skilgreina frekar muninn á heilbrigðisástæðum og félagslegum ástæðum. Félagið vildi meina að sami sjúkdómurinn gæti haft mismunandi áhrif á einstaklinga eftir því hvernig aðstæður hann byggi við. Því vildu þeir rýmka ákvörðunarrétt lækna um fóstureyðingar. Félagslegar aðstæður einar út af fyrir sig heimila aldrei fóstureyðingu samkvæmt þessu frumvarpi. Heilbrigðisástæður, þ.e. þau veikindi konunnar (sbr. þó 10 gr.), er fóstureyðing getur verið tilhlýðileg aðgerð við, verða æfmlega að vera fyrir hendi. En ófullnægjandi heilbrigðisástæður geta orðið fullnægjandi til að heimila aðgerðina að viðbættum félagslegum ástæðum.5 Svipuð frumvörp um fóstureyðingar í Bretlandi, Frakklandi og Ítalíu, sköpuðu miklar deilur þarlendis, bæði meðal almennings og í stjórnmálum. I samanburði við þau mótmæli rann frumvarpið hér frekar auðveldlega í gegnum þingið.6 Læknastéttin í Noregi 1935 fékk það verkefni að semja frumvarp um fóstureyðingar, en þeir höfðu lengi haft áhyggjur af þessu vandamáli. Frumvarpið fór hinsvegar aldrei fyrir þingið og voru því fóstureyðingar bannaðar í Noregi til ársins 1964/ Fóstureyðingafrumvarpið var samþykkt ogvarð að lögum 1935. Þrátt fyrir að áður hafi verið hægt að styðjast við neyðarrétt varðandi fóstureyðingar, voru flestar framkvæmdir fóstureyðinga ólöglegar, þar sem skýrt bann við fóstureyðingum var í hegningarlögunum frá 1869. Með frumvarpinu urðu fóstureyðingar því í fyrsta skipti löglegar á íslandi, í ákveðnum tilfellum. Áður fyrr mátti einungis framkvæma fóstureyðingu ef líf móðurinnar var í bráðri hættu, en með lögunum 1935 fengu læknar frekari heimild til að vega og meta hvort að fóstureyðing væri réttlætanleg.8 Katrín Thoroddsen Katrín Thoroddsen fæddist á ísafirði 1896. Móðir Katrín Thoroddsen hennar, Theodora var skáld og kvenréttindakona og faðir hennar, Skúli Thoroddsen, var sýslumaður, ritstjóri, stjórnmálamaður og ötull talsmaður aukinna kvenréttinda. Katrín varð stúdent 1915 og var önnur konan til að skrá sig í læknanám hér á landi, en hún lauk því með fyrstu einkunn 1921. Eftir það lá leið Katrínar erlendis þar sem hún stundaði framhaldsnám í fæðingar- og barnalækningum. Katrín fluttist hún til Reykjavíkur 1926 og gerðist þar heimils- og barnalæknir. Stór hluti ættingja Katrínar voru dyggir stuðningsmenn kvenréttindabaráttunnar og voru aðhylltust margir vinstri hlið stjórnmála.9 Katrín var meðlimur í Sameiningarflokki alþýðu - Sósíalistaflokknum og sat hún á Alþingi fyrir flokkinn 1946 til 1949. Taldi flokkurinn að hún þekkti best kjör alþýðunnar, sem heimils- og barnalæknir. Katrín sat í bæjarstjórn í Reykjavík 1950 til 1954. Hún lést árið 1970.10 Árið 1931 flutti Katrín erindið Frjálsar ástir í boði Jafnaðarmannafélagsins. Erindið fjallaði um takmarkanir barneigna auk þess að vera fræðslurit um hvernig konan verður ólétt. Hún flutti erindið aftur í boði Guðspekifélagsins og þegar hún var margbeðin um að 13
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.