Sagnir - 01.06.2009, Blaðsíða 12

Sagnir - 01.06.2009, Blaðsíða 12
Sagnir, 29. árgangur menningar- og menntamál. Og ég held að þó svo það væru fyrirtæki sem vildu styrkja námið myndi það örugglega ekki þykja eins sjálfsagt og áður, í það minnsta ekki í hugvísindum, menn eru orðnir svo tortryggnir gagnvart einkaframtakinu. En á sama tíma standa háskólar andspænis niðurskurði. Það er verið að skera niður í sagnfræðiskor. Hvað ef það kæmi nú eitthvað fyrirtæki og vildi styrkja kennslu í samtímasögu eða jafnvel miðaldasögu? Það væri örugglega snúin staða. ADJ: Eg held að þetta sé mjög mikilvægt forgangsatriði hjá nýjum stjórnvöldum, að styrkja innviði akademískrar menntunar á sviði hug- og félagsvísinda í landinu. Eg held að hluti af því hvað þessi uppreisn í vetur var sterk sé það að þarna sprakk út samansöfnuð reiði. Fólk var búið að sitja á sér í tuttugu ár. Síðan fékk það tækifæri til að láta skoðun sína í ljós. Ég held að það eigi eftir að vera langvinnt ferli að vinna úr þessari uppreisn. Við þurfum að vanda okkur við það. Það er alveg öruggt að öll viðmið í þjóðfélaginu hafa tekið gríðarlegum breytingum í þessari kreppu og í þessari uppreisn sem fylgdi kreppunni. Það er ýmislegt jákvætt að gerast - í fyrsta lagi er framhaldsnámið að styrkjast. Fyrir 1995 var varla til hér svokallað fræðasamfélag, þar sem eru ekki bara nemendur og kennarar heldur líka fólk sem er einhvers staðar þar á milli, fólk í meistaranámi og doktorsnámi. í öðru lagi hefur Rannís verið að eflast og styrkjast. Ein af ástæðunum fyrir því hvað íslenskum háskólum tókst illa að veita stjórnvöldum aðhald var að þeir voru ekki nógu sterkir fræðilega séð. Þeir höfðu ekki nógu mikla vigt í samfélaginu. Þeir voru heldur ekki miðstöðvar þessarar samfélagsólgu síðustu missera. Háskólarnir hafa verið orðnir mjög uppteknir af sérfræðiþekkingu á hinum og þessum sviðum í viðskiptafræði, lögfræði, hagfræði. Ég er að tala um þrönga sérþekkingu, sem ekki nýtist í almennri samfélagsumræðu. SP: Ef við höldum okkur bara við sagnfræðina þá verð ég að viðurkenna að mér fínnst mjög gaman þegar einhver úr röðum sagnfræðinga tekur til máls í pólitískri umræðu. Mér finnst skyldan hins vegar liggja í því að taka þátt í krafti sérþekkingar. Hitt er bara val hvers og eins. I umræðunni um Icesave var til dæmis mikið talað um að ríkisstjórnin sýndi linku, þetta væru ekki sömu hetjurnar og háðu þorskastríðin. Þá kemur Guðni Th. og skrifar ágætis grein í Fréttablaðið þar sem hann færir nokkuð sannfærandi rök fyrir því að þessir tveir atburðir séu ekki sambærilegir . Þarna hafa sagnfræðingar hlutverk, þegar einhver er að fara með rangt mál og misnota söguna. I tíð ríkisstjórnar Davíðs Oddssonar hefðu sagnfræðingar gjarnan mátt vekja oftar máls á því að sú söguskoðun sem stjórnvöld héldu uppi með mjög áberandi hætti væri ekki samhljóma því sem nýjustu rannsóknir sýndu fram á og ekki sú sem kennd er í Háskólanum. Þar finnst mér við geta talað um beint hlutverk og kannski skyldur. En Háskólinn er svo ofboðslega stórt og margslungið samfélag. Mér finnst ekki að hann eigi að vera miðstöð einhvers andófs í sjálfu sér. ÁDJ: Það er ákveðin umræða sem verður að styrkja gegnum Háskólann; það er umræðan um það hvað ríkisvaldið á að vera, hvað það á að gera og hvernig það á að virka. Hvað á velferðarkerfið að gera, hvernig eigum við að hafa lýðræðislegt ríki. V ið verðum að fá samfélagsfræði, fræði sem fjalla um það hvernig við ætlum að hafa opið og lýðræðislegt samfélag. Svoleiðis fræði verða hvergi til annars staðar en við skipulega akademíska umræðu. Það finnst mér hafa vantað í öllum hinum vestræna heimi, ekki bara hér á landi. Það vantar að segja að ríkisvaldsins sé þörf í okkar samfélagi, velferðarkerfisins er þörf, annars hrynur allt. SP: I félagsvísindum veigra fræðimenn, til dæmis stjórnmálafræðingar, sér oft ekkert við að vera svolítið pólitískir. Sagnfræðingarnir hins vegar vilja alltaf vera að rannsaka fortíðina fortíðarinnar vegna, þeir mega aldrei draga söguna fram sem dæmi til varnar eða slíkt. Þó ég taki undir þennan skilning á sagnfræði finnst mér að sagnfræðingar megi ekki vera hikandi við að standa á sinni söguskoðun af ótta við að vera stimplaðir pólitískir. Ég held reyndar að það sé aftur að koma sú bylgja að það sé í lagi að ve:ra pólitískur í sínum fræðum, til dæmis í femínískum fræðum. Sagnir: Er Háskóli íslands frjáls oggagnrýninn skóli? ÁDJ: Já, ég vil leyfa mér að segja að þar þrífist innan veggja mikið frelsi. Ég kenndi námskeið í vetur um nýlendur og þróunarríki og það var algjörlega frjálst og opið námskeið. Kennararnir fá að segjaþað sem þeir vilja. Háskólinn er mjög lýðræðisleg stofnun að því leyti. SP: Ég held að sagnfræðideild sé nú nokkuð frjáls - hún hefðihinsvegaroftmáttveraaðeinsgagnrýnni.Þaðeruþessi tvö dæmi sem maður tekur alltaf: heimastjórnarafmælið og forsætisráðherrabókin. í stað þess að gagnrýna þá söguskoðun sem haldið var á loft í afmælinu tóku einhverjir sagnfræðingar þátt. Og í stað þess að gagnrýna þá helgimyndagerð sem forsætisráðherrabókin var létu margir sagnfræðingar sér það nægja að hafna þátttöku í henni. Samt hefði gagnrýni á þessi verkefni ekki getað ógnað skorinni á neinn hátt. Stundum hefur maður haft það á tilfinningunni að gagnrýnir fræðimenn telji það 10
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.