Sagnir - 01.06.2009, Blaðsíða 21

Sagnir - 01.06.2009, Blaðsíða 21
Kristfn Svava Tómasdóttir Sagnir, 29. árgangur 24. oktober 1975 - kvennafrí eða kvennaverkfall? i „...lendingin var kvennafrí - sem var tiltölulega hættulaus hugmynd og rakst vel á forsendum kerfisins!'1 Þann 24. október 1975 lögðu 90% íslenskra kvenna niður vinnu og tuttugu og fimm þúsund manns sóttu á Lækjartorgi stærsta útifund sem haldinn hafði verið á Islandi. Yfirlýst markmið aðgerðanna var að mótmæla almennu vanmati á störfum kvenna og vekja konur til vitundar um mikilvægi vinnuframlags þeirra fyrir þjóðfélagið.2 Hugmyndin hafði fyrst komið fram á Islandi á fundi Rauðsokkahreyfingarinnar árið 19703 og verið orðuð hjá íslenskum kvenréttindakonum við ýmis tækifæri eftir það,4 en var lögð fram sem tillaga á ráðstefnu sem haldin var á Hótel Loftleiðum í tilefni alþjóðlegs kvennaárs Sameinuðu þjóðanna í júnílok árið 1975. Hugmyndin var að konur færu í verkfall einn dag og sýndu þannig fram á hversu ómissandi vinna þeirra væri fyrir samfélagið. Uppástungan vakti harðar deilur og það var ekki fyrr en lagt var til að yfirskrift dagsins yrði frí frekar en verkfall sem sættir náðust5 og samþykkt var með meirihluta atkvæða að skora á konur að „taka sér frí frá störfum á degi Sameinuðu þjóðanna 24. október“.6 Málamiðlunin var ekki gerð átakalaust en aðgerðin var skráð á spjöld sögunnar sem kvennafrídagur og endurtekin undir því nafni árin 1985 og2000. Þótt augljós munur sé á verkfalli og frídegi í hefðbundnu samhengi breyttist inntak aðgerðarinnar ekki með nafnbreytingunni: konur stefndu eftir sem áður að því að leggja niður vinnu. En er hægt að breyta yfirskrift aðgerðar án þess að breyta eðli hennar? Þorgerður Einarsdóttir félagsfræðingur heldur því fram að nafnbreyting kvennafrídagsins hafi verið vendipunktur í hugmyndafræðinni að baki honum. Hún túlkar ákvörðunina sem eðlisbreytingu aðgerðarinnar úr femínískri aðgerð í kvennaaðgerð? Konurnar sem stóðu fyrir deginum hafi ekki lagt í þá ögrun við ríkjandi kerfi sem felst í verkfalli en dregið broddinn úr aðgerðinni með þeirri málamiðlun að kalla hana frí. Kvennafrídagurinn hafi ekki falið í sér nægilegan baráttuvilja og andstöðu við ríkjandi gildi: „Góðar stúlkur fara ekki í verkfall, þær gera ekki kröfur."8 Það er fagnaðarefni að fjallað sé um kvennafrídaginn á gagnrýninn hátt en ekki með saknaðarglýju í augum, en það háir niðurstöðum Þorgerðar að umfjöllun hennar um kvennafrídaginn er ekki ítarlegogrökstuðningurinnþar af leiðandi ekki nógu sterkur. Getur verið að vinnustöðvun 90% kvenþjóðarinnar á einum degi hafi ekki verið ögrandi aðgerð? Voru konurnar að beygja sig undir ok ríkjandi gildismats með nafnbreytingu dagsins? Til þess að svara þeirri spurningu af einhverri sanngirni verður að Kvenréttinda krafist 19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.