Læknablaðið - 15.04.2007, Qupperneq 95

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SJÚKRAFLUTNINGAR
Sjúkraflutningar í dreifbýli
Inngangur
fsland er strjálbýlasta land Evrópu, með um þrjá
íbúa á ferkílómetra. Oft þarf að flytja sjúklinga
um langan veg til að koma þeim á sérhæft sjúkra-
hús. Til dæmis eru 407 km í beinni loftlínu milli
Reykjavíkur og Norðfjarðar. Óblíð náttúra og
erfið skilyrði gera flutninga oft erfiða. Sjúkrabflar í
landinu eru 77 talsins, þar af 12 í Reykjavík (mynd
1). Um 400 sjúkraflutningamenn eru starfandi,
tæplega helmingur þeirra sinnir sjúkraflutningum
í hlutastarfi. Þrátt fyrir fjölda sjúkrabíla hefur
sjúkraflug verið talsvert hér á landi um langt skeið.
Skýringar á því eru margar. Aætlunarflug er til
mun færri staða en áður, flutningur með flugvél er
oft mun þægilegri en í bfl og flutningstími styttri.
Stundum eru sjúklingar fluttir frá stærri sjúkrahús-
um á smærri og virðist það verða æ algengara.
Sjúkra- og björgunarflug á Islandi er á tíma-
mótum þar sem Landhelgisgæslan nýtur ekki
lengur liðsinnis þyrlusveitar Bandaríkjamanna á
Keflavíkurflugvelli. Verið er að sérútbúa sjúkravél
á Akureyri sem sinnir sjúkraflugi þar.
Miklum fjármunum er varið til utanspítala-
þjónustu í dreifbýli og framfarir hafa óneitanlega
verið miklar á síðustu árum en ýmislegt mætti
betur fara. Til að mynda er samvinna of lítil á
milli rekstraraðila og enginn einn aðili virðist hafa
heildaryfirsýn yfir málaflokkinn. Brýnt er að heil-
brigðisyfirvöld taki stefnumarkandi ákvarðanir.
Höfundar birta hér yfirlit frá sínu sjónarhorni og
benda á þætti sem þurfa endurskoðunar við.
Menntun og þjálfun heilbrigdisstarfsmanna
Nýleg könnun sem unnin var á vegum
Sjúkraflutningaskólans á menntun og þjálfun
sjúkraflutningamanna á Islandi staðfesti að mennt-
unarstig sjúkraflutningamanna á landsbyggðinni
er mun lægra en á höfuðborgarsvæðinu (1, 2). Á
Austurlandi hefur reynst erfitt að fá einstaklinga
með starfsréttindi til starfa en þar er nú um tugur
manns við sjúkraflutninga án þess að hafa lokið
tilskildu grunnnámi sjúkraflutningamanna. Gera
þarf ráðstafanir til að bæta úr þessu hið fyrsta.
Fjöldi sjúkrabíla í dreifbýli er meiri en tíðkast
í nágrannalöndum okkar þar sem aðstæður eru
sambærilegar (3). Mikil áhersla hefur verið lögð á
a LanamMimgar isianot
Björn
Gunnarsson
LÆKNIR Á SVÆFINGA- OG
GJÖRGÆSLUDEILD FSA,
LÆKNISFRÆÐILEGUR
ÁBYRGÐARMAÐUR SJLJKRA-
FLUGS, FORMAÐUR FAGRAÐS
SjÚKRAFLUTNINGASKÓLANS
Hildigunnur
Svavarsdóttir
HJÚKRUNARFRÆÐINGUR,
SKÓLASTJÓRI
SjÚKRAFLUTNINGASKÓLANS
Sveinbjörn
Dúason
BRÁÐATÆKNIR, VARÐSTJÓRI
HJÁ Slökkviliði
Akureyrar
Helga K.
Magnúsdóttir
LÆKNIR Á SVÆFINGA-
OG GJÖRGÆSLUDEILD
FSA, FORMAÐUR
Endurlífgunarráðs
ÍSLANDS
Mynd 1. Staðsetning og
fjöldi sjúkrabíla á íslandi.
Læknablaðið 2007/93 359