Frjáls verslun - 01.07.2006, Síða 55

F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 6 55
Sá stóri sigraði í stríðinu
- Í fyrra ríkti styrjaldarástand á
matvörumarkaðnum. Skerpti það
stríð einhverjar víglínur og varð
staða hvers keppinautar um sig ljós-
ari?
„Svona stríð hefði ekki verið háð þar sem
frelsið er þroskað og regluverk í lagi.
Vörur voru seldar í stórum stíl undir kostn-
aðarverði misserum saman. Herkostnaður
vegna verðstríðsins hefur væntanlega verið
2,0 til 2,5 milljarðar. Með undirboðum og
langvarandi taprekstri getur útkoman
aðeins orðið sú að stærsta og sterkasta
fyrirtækið sigri, enda hefur það mesta
þanþolið,“ segir Guðjón og bætir því við
að Samkaupamenn hafi aðeins tekið þátt
í stríðinu fyrstu vikurnar. Hafi ekki látið
„ginna sig út á foraðið“ eins og hann kemst
að orði. Stríðið hafi engu að síður haft mikil
áhrif á afkomuna, hagnaður Samkaupa í
fyrra hafi aðeins verið 30 milljónir kr. og sú
afkoma sé ekki ásættanleg.
Samvinnuhugsjónin lifir enn
Stjórn Samkaupa hefur nú ráðið Sturlu
Eðvarðsson í starf framkvæmdastjóra
Samkaupa. Guðjón mun þó ekki fara langt
því næsta árið að minnsta kosti mun
hann einbeita sér að starfi kaupfélags-
stjóra, sem hefur verið aukageta síðustu
árin. Kaupfélag Suðurnesja á ýmsar eignir,
meðal annars 35% hlut í Lyfju og situr
Guðjón í stjórn þess félags. Hann segir
mikilvægt að ná fram breytingum á lyfja-
geiranum, sem sé fastur í viðjum úrelts
regluverks sem valdi því að lyfjaverð hér
á landi sé óeðlilega hátt. Bæði tímafrekt
og dýrt sé að koma samheitalyfjum inn
á íslenska markaðinn, sem hafi vitaskuld
áhrif á verð lyfja.
Kaupfélag Suðurnesja og Ágúst Gísla-
son, byggingameistari á Ísafirði, og hans
félagar undirbúa nú stofnun fasteignafélags.
Verða fasteignir kaupfélagsins færðar til
nýja félagsins, sem jafnframt mun fara
í nýframkvæmdir og þróunarverkefni. „Í
gegnum fasteignafélagið sé ég fyrir mér
að kaupfélagið geti komið að ýmsum sam-
félagsverkefnum, rétt eins og við höfum
haft áhuga á. Samvinnustarf getur verið
fleira en að selja grænar baunir. Kaup-
félögin starfa með ýmsum hætti í dag. Við
höfum einbeitt okkur að matvöruverslun.
KEA hefur dregið sig út úr öllum beinum
rekstri en er víða þátttakandi í félagslegum
verkefnum sem eru til þess fallin að styrkja
byggð á Norðurlandi. Í löndum þar sem
gróðahyggja og einkavæðing hafa gengið
hvað lengst er að nýju litið til félaga sam-
vinnumanna um að taka að sér ýmiss konar
verkefni, til dæmis rekstur leikskóla, öldr-
unarþjónustu og fleira í þeim dúr. Í Banda-
ríkjunum, Bretlandi, á Norðurlöndunum
og víða á Spáni eru samvinnufélög í mikilli
sókn. Það má hins vegar segja að hér á
Íslandi hafi samvinnuhugsjónin orðið undir
og verið kjöftuð í kaf, þegar farið var að líta
svo á að frelsið væri til þess eins að hrifsa
en ekki vinna að samfélagslegum mark-
miðum. Græðgishugsunin lifir í einhvern
tíma, en svo opnast augu manna aftur fyrir
kostum samvinnurekstrar og nú trúi ég að
sá tími sé að renna upp hér á landi,“ segir
Guðjón Stefánsson að lokum.
„Með langvarandi taprekstri getur útkoman aðeins orðið sú að stærsta og sterkasta
fyrirtækið sigri, enda hefur það mesta þanþolið,“ segir Guðjón Stefánsson.
„Í löndum þar sem
gróðahyggja og
einkavæðing hafa
gengið hvað lengst, er
að nýju litið til félaga
samvinnumanna.“
FV.07.06.indd 55 7.9.2006 12:55:05