Tímarit Máls og menningar - 01.12.1947, Síða 138

232
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
rökum Finns, en engu síður af skyldurækni sinni og heiffarleika, því að ann-
að var honum óhugsandi en að gjalda Finni aftur það fé sem hann hafði lagt
út fyrir Grím. Og gullsmiðurinn á Bessastöðum átti sem betur fór eftir að
lifa það að sjá syni sfnum sæmilega borgið á veraldlega vísu.
Öll þessi bréf eru merkilegar heimildir um ævi Gríms og veita ýmsa vitn-
eskju um bréfritarana sem betra er að hafa en missa. Bréf Brynjólfs Péturs-
sonar gefa t. d. nokkra hugmynd um hvers vegna samtíðarmenn hans höfðu
þvílíkt álit á honum. Þau bera með sér bæði gáfur og mannkosti. Þó að bréfin
í þessari bók séu úrval, eru þau svo smekklega valin að lesandanum finnst
þau vera í eðlilegu samhengi. Skýringar útgefanda eru gagnorðar, en taka
þó til hins helzta sem máli skiptir. Sú nýbreytni er hér tekin upp að hverju
bréfi fylgir stutt efniságrip (á undan bréfinu) og skýringarnar koma beint á
eftir því. Er þetta til léttis við lestur, þótt af því leiði nokkra erfiðleika á því
að fá gott útlit á sumum prentsíðunum. En ekki verður við öllu séð, enda
má vera að um þetta verði menn ekki á eitt sáttir.
Finnur landsbókavörður Sigmundsson hefur nú unnið sér slíkan orðstír
og vinsældir með þessum tveimur bókum að einsætt er að honum muni ekki
haldast uppi að láta hér staðar numið.
J. B.
Sigurjón Jónsson: SÖGUR OG ÆVINTÝRI. —
Bókaverzlun Guðmundar Gamalíelssonar 1947.
Sigurjón Jónsson var mikilvirkur höfundur á yngri árum, gaf út ljóðabók,
ævintýrasöfn og skáldsögur er vöktu almenna athygli og þóttu ærið skeleggar
og opinskáar í þann tíð. Fyrir tveim árum kvaddi hann sér hljóðs að nýju eftir
langa þögn með litlu kvæðakveri er hann nefndi Krækiber, og var að vísu
ekki beysinn kveðskapur, enda nýtur skáldgáfa Sigurjóns sín betur í óbundnu
máli en ljóði, og bera sumar af hinum nýju sögurn hans þess ljósan vott. Höf-
undur tileinkar bókina fósturmóður sinni, Guðrúnu Jónsdóttur frá Stafholtsey,
og ritar um hana minningargrein af sonarlegri ræktarsemi og hlýju. Um Guð-
rúnu fjallar einnig að nokkru eftirminnilegasta sagan í bókinni, Frá horfinni
öld. Er þar dregin upp frábær mynd af íslenzku sveitaheimili á öldinni sem
leið, persónulýsingar skýrar og frásögnin slungin myrkri dul; en sá er galli
á sögunni að hún er slælega byggð, er í rauninni tvær sögur, og mundi fyrri
hlutinn sóma sér prýðilega sem upphaf að langri skáldsögu. Rauðir sokkar eru
um sígilt efni og þannig með það farið að ekki skortir nema herzlumuninn
að úr verði fallegt listaverk; höfundur hefði þurft að taka söguna fyrir einu
sinni enn og nema burt allt sem ekki var brýn nauðsyn að láta standa. Hins
vegar er húmoreskan Fyrrverandi vinur ágætlega unnin, þar er ekkert vansagt
og engu ofaukið. Sigurjóni lætur vel að rekja fornar minningar og kæmi mér
ekki á óvart þótt hann ætti eftir að sækja efniviðinn í beztu sögur sínar í
þá átt. Sn. H.