Tímarit Máls og menningar - 01.12.1963, Page 70

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þeirra. Sérlega verðmætt er hljóð-
færasafnið með um 1200 strok-, blást-
urs- og sláttarhljóðfærum frá rúm-
lega 50 þjóðum Sovétríkjanna; bara
frá Usbekistan eru um 40 mismun-
andi söngtól. Við hliðina á frum-
stæðilegum smalaflautum úr reyrpíp-
um og bj öllutrommum úr hunds-
skinni eru strengj ahlj óðfæri með
silkistrengjum og skelplötuinnlagn-
ingu eins og áðurnefnt tsjonguri frá
Kákasus, oirotiska hornið abarga,
sem líkir eftir öskri hjartarins og er
því notað í veiðiferðum, abkasískt
strokhljóðfæri apchertza með strengj-
um úr hrosshári og lodlca Ostjaka,
fornlegt áhald, spilað á það til að
bjóða gesti velkomna. — Ennfremur
eru hér geymdar í fónóteki upptökur
allra beztu músíkanta, liðinna og lif-
andi. í bókasafni konservatórísins eru
um 350,000 verk músíkbókmennta,
þar á meðal mikið af fágætum útgáf-
um og ítölsk handrit frá 16. öld. í
þessari merku stofnun eru einnig
varðveittar margar meistarafiðlur,
smíðaðar af Stradivarius, Guarneri-
us, Amati o. fl. —
Onnur háttsett músíkstofnun í
Moskvu er músíkpedagógískt Gnes-
sin-institut; takmark hennar er að
mennta framúrskarandi kennara, sem
einnig séu frábærir túlkandi lista-
menn; hér lærði Lev Oborin, kennari
Askenasis, en Oborin heyrðum við í
Moskvu spila konsert Tsjaikovskís,
okkur til óblandinnar ánægju.
Hver stórborg Sovétríkjanna hefur
á að skipa symfóníuhlj ómsveit, fíl-
harmóníu, og konsertar eru haldnir á
afskekktum stöðum eins og Altai,
Karaganda eða Sakhalin; t. d. hefur
Glasunov-kvartettinn í Leningrad á
25 ára starfstímabili leikið í 265
borgum Sovétríkjanna. Jafnvel á
stríðsárunum hélt hljómleikahald
áfram þrátt fyrir hernám stórra
svæða. Árið 1943 efndi fílharmónía
ríkisins til alls 118 þús. konserta með
meira en 45 milljón hlj ómleikagest-
um (voru það kór-, sólista- og kamm-
ermúsíkkonsertar), en 1400 sym-
fóníukonsertar voru árlega haldnir
með einni milljón áheyrenda. Þá
varð Leningrad-fílharmónían að
flytja austur til Novosibirsk; á þrem-
ur árum skipulagði hún þar 9000 kon-
serta á stóru svæði allt til Altai og
Narym. Haustið 1944 kom hljóm-
sveitin aftur til Leningrad og hélt þá
á starfsárinu 80 symfóníuhlj ómleika
með 118 þús. konsertgestum.
í Sovétríkjunum eru alls 79 óperu-
og óperettuleikhús, eitt hinna stærstu
er nú í Síberíu í borginni Novosi-
birsk og rúmar 2000 manns. Sáum
við félagar tvær óperur í Leningrad,
auk Prokofjefs, Lakmé eftir Leo Dé-
libes, hádramatískt verk með ágætum
kröftum. Til dæmis um óperuflutning
á erfiðum tímum má geta þess, að
jafnvel árið 1943 fóru í landinu alls
fram 14,000 óperusýningar með 12
milljón sýningargestum. Einkennandi
340