Tímarit Máls og menningar - 01.11.1974, Page 121

Umsagnir um bækur
NORRÆN NÚTÍMAUÓÐ
Erfitt er að gera sér rétta grein fyrir á-
hrifum Ijóðaþýðinga í íslenskri bók-
menntasögu, en þau eru vafalaust allmik-
il. Sennilega heyrir það til undantekninga
að ung skáld á mesta mótunarskeiði lesi
erfiða ljóðlist á erlcndum tungum sér að
fullu gagni og þeim mun mikilvægari er
sú uppbót á fábreytni íslenskrar ljóðlistar
sem Ijóðaþýðingar veita. Hitt er ekki
minna um vert hve þýdd ljóð hafa víkkað
sjóndeildarhring ljóðaunnenda og veitt
þeim marga ánægjustund. Allt frá upphafi
19. aldar hafa mörg góðskálda okkar verið
afkastamiklir ljóðaþýðendur og nægir að
nefna Jón Þorláksson, Steingrím og Matt-
hías sem allir uxu stórum í átökum við er-
lend stórskáld. Á þessari öld hafa mörg
Ijóðskáld gert afbragðsþýðingar en mest
munar þó líklega um þá sem hafa sér-
liæft sig við þessa iðju, þá Magnús Ás-
geirsson og Helga Hálfdanarson. Nýlega
hefur svo eitt af okkar ágætustu skáldum,
Hannes Sigfússon, kveðið sér hljóðs sem
mikilhæíur og listfengur ljóðaþýðandi.1
I bók Hannesar eru Ijóð eftir fjörutíu
skáld frá fjórum Norðurlandanna, tíu frá
hverju landi. Engin færeysk ljóð eru í
bókinni, og er eftirsjá í því. Um val ljóða
og höfunda segir þýðandinn: „Val Ijóð-
anna hefur að sjálfsögðu ráðizt af per-
sónulegum smekk þýðandans, að minnsta
kosti að langmestu leyti. Einstaka sinnum
1 Norrœn Ijðð 1939-1969. Noregu.r/Dan-
mörkjSvíþjóð/Finnland. Hannes Sigfússon
íslenzkaði. Heimskringla 1972. 324 bls.
hef ég þó valið Ijóð vegna þess eins að
það hefur með einhverjum hætti verið
dæmigert afsprengi höfundarins. Höfund-
ana hef ég hinsvegar valið með hliðsjón
af því rúmi sem þeir skipa í bókmennta-
sögu eða vitund helztu gagnrýnenda við-
komandi lands.“ (19)
Val ljóða til þýðingar hlýtur alltaf að
verða svo persónulegt að varla eru nokkr-
ar forsendur til gagnrýni á því, síst fyrir
þann sem veit mörg göt og stór á þekk-
ingu sinni á þeim efnivið sem valið er úr,
enda augljóst að val ljóða til þýðingar
getur trauðla orðið hið sama og ef verið
væri að velja bestu ljóð í sýnisbók. Þýð-
anleiki, og jarðvegur í því landi sem við
á að taka, hlýtur að setja valinu margs
konar skorður. Það er þó eftirtektarvert
hve hlutur norsku skáldanna í bókinni er
góður enda þekkir Hannes væntanlega
best til skáldskapar þeirra. (Reyndar
finnst mér álitamál hvort ekki hefði verið
rétt að taka með í bókina ljóð eftir
Tarjei Vesaas. Hann er að vísu eldri en
önnur skáld í bókinni, en kemur ekki
fram sem ljóðskáld fyrr en á þessu skeiði).
Á hinn bóginn er varla hægt að segja að
ljóðin frá Danmörku gefi rétta hugmynd
um það sem þar hefur verið á seyði í
ljóðlistinni síðustu áratugi. Réttari mynd
hefði fengist af dönskum módernisma ef
þarna hefðu verið með kvæði eftir J0rgen
Gustava Brandt, j0rgen Sonne, Cecil
Bpdker eða Jess 0rnsbo. Hvert þeirra sem
er finnst mér betri fulltrúi danskrar ljóð-
listar á þessu skeiði en Grethe Risbjerg
Thomsen eða Ove Abildgárd. Sama má etv.
111