Tímarit Máls og menningar - 01.05.1985, Page 65

Brúban
um veturinn, því ég komst ekki þangað sem ég fæddist, þurfti ég að
dunda lengi í kálgarðinum í öllum veðrum, eins og ég væri að gera
ekki neitt eða pikka með spýtu í jörðina, sitjandi á hækjum mínum.
Og dundið virtist ekki vekja neinar grunsemdir. Augnalausa Vala
gleymdist brátt, mörgum til léttis, en hún styrkti stöðu sína innra
með mér með tómláta augnaráðinu. Auk þess fór nú jörðin að vinna
á andlitinu. Nauðsyn var að strjúka moldina varlega af því, svo að
það nyti sín við að ég horfði á það, og þá rispaðist hin brúna málning,
svipurinn varð óhreinn og andlitið skellótt, brosið óljósara, en augun
virtust ekki glata gildi sínu. Þau virtust nú sjá heiminn, um hann
allan, en einkum í gegnum fólk, manninn yfir höfuð, en þó best í
gegnum hina nánustu, fjölskylduna sjálfa: þetta hálfa andlit óx innra
með mér, andlitið sem sá þótt augnalaust væri.
Þannig leið veturinn.
Dag einn um vorið eftir vertíðarlok, þann ellefta maí, kom ég heim
og sá að faðir minn og bróðir móður minnar voru farnir að stinga
upp kálgarðinn. Þeir höfðu skipt honum á milli sín, dregið skóflu
yfir hann þveran og faðir minn stakk upp efri helminginn en móður-
bróðir minn þann neðri, þar sem andlitið var grafið.
Allan morguninn var ég á vakki kringum mennina sem pældu
garðinn í kappi hvor við annan. Líða fór að hádegi og ég vonaði að
þeir gætu ekki stungið hann upp allan áður en farið væri inn í mat, þá
gæti ég grafið Augnalausu Völu upp og leynt henni. Tíminn leið, óró-
leikinn óx, ég gat ekki hugsað mér að verri maður fyndi andlitið en
frændi minn. Með því að faðir minn var duglegri lauk hann við að
stinga upp efri helminginn fyrir mat, og þar sem frændi minn vildi
ekki vera síðri neitaði hann að fara í mat fyrr en hann hefði lokið
verkinu. Faðir minn fór inn. Sest var að borðum. Ur fisknum rauk og
faðir minn hló kersknislega yfir þráanum í móðurbróður mínum og
dugnaðinum í sjálfum sér. Líða tók að hádegisfréttum og faðir minn
kallaði á frændann í fréttirnar og bað hann að rembast minna, hann
væri hvort sem er orðinn honum minni maður í pælingunni, þótt
yngri væri að aldri.
Eg sat kyrr við borðið yfir fiskinum. Frændi minn nálgaðist
staðinn þar sem andlitið var grafið, í horninu þar sem garðurinn
endaði. Andlitið hlaut að koma upp næstum með lokastungunni, en
kannski færi það undir mold og sæist ekki. Þá gerðist það. Hann
199